Abstract:
اجرا و نهادینه کردن حکومت دینی در جامعۀ اسلامی نیازمند تربیت اسلامی مردم و ادارۀ آنها در حیطۀ قوانین و شریعت الهی است. در این رابطه دلایل قرآنی و روایی در ابعاد مختلف تربیت دینی وارد شده است که براساس آن خداوند حاکمیت دینی را به آل محمد؟ص؟ واگذار کرده و این امر با حکومت جهانی امام زمان؟عج؟ تا روز قیامت تداوم مییابد. حاکم جامعۀ اسلامی برای اجرای قوانین الهی، میبایست عادل بوده و ضمن مبارزه با انحرافات به اصلاح امور مردم بپردازد. اصل حاکمیت دینی در منابع اسلامی مشروع دانسته شده، اما حدود و قلمرو این دخالت مورد بحث است که دلایل موافق در این زمینه از آیات و روایات آمده است و در عین حال ادلۀ مخالف در زمینۀ تکالیف فردیِ افراد درجامعه مطرح شده که بیانگر حفظ حقوق و مصالح عمومی در مقابل حریم خصوصی است. هدف این تحقیق دستیابی به دلایل قرآنی و رواییِ محدودۀ دخالت حاکمیت اسلامی در تربیت اسلامی افراد و جامعه بوده که براساس روش جمعآوری کتابخانهای، با شیوۀ توصیفی _ تحلیلی به تحلیل دادهها پرداخته است.
The implementation and institutionalization of religious government in the Islamic society requires the Islamic education of the people and their management within the scope of divine laws and Sharia. In this regard, the Qur'anic and narrational reasons have been included in different dimensions of religious education, according to which God gave religious sovereignty to the family of Muhammad? and this matter with the world government of Imam Zaman? It continues until the Day of Judgment. In order to implement divine laws, the ruler of the Islamic society must be just and reform the people's affairs while fighting deviations. The principle of religious sovereignty is considered legitimate in Islamic sources, but the limits and scope of this interference are discussed, the arguments in favor in this regard come from verses and traditions, and at the same time, the arguments against it are presented in the field of individual duties of people in the society, which indicate the preservation of rights and Public interest is against privacy. The aim of this research was to find the Quranic reasons and validity of the scope of the intervention of the Islamic government in the Islamic education of individuals and society, which analyzed the data based on the method of library collection, with a descriptive-analytical method.
Machine summary:
اصل حاکمیت دینی در منابع اسلامی مشروع دانسته شده، اما حدود و قلمرو این دخالت مورد بحث است که دلایل موافق در این زمینه از آیات و روایات آمده است و در عین حال ادلۀ مخالف در زمینۀ تکالیف فردیِ افراد درجامعه مطرح شده که بیانگر حفظ حقوق و مصالح عمومی در مقابل حریم خصوصی است.
براساس پیرامون چند ادله قرآنی و روایی به دست میآید که حکومت علاوه بر آنکه در ایجاد امنیت و رفاه عمومی جامعه و تنظیم روابط اجتماعی مسئول است، در هدایت جامعه به سمت کمال و تربیت مردم نیز وظیفهای سنگین بر دوش دارد و این تفکر تنها مربوط به زمان صدر اسلام نمی باشد، بلکه از زمانی که بشر زندگی جمعی را آغاز کرد و خداوند متعال پیامبران را برای رفع اختلافات آنان و هدایتشان به سمت کمال فرو فرستاد(بقره: ۲۱۳)، تربیت دینی جزئی از اهداف بلند و والای حکومت بر مردم شمرده میشد.
ادله دخالت حکومت اسلامی در حوزههای فردی تربیت اسلامی مردم براساس آیات و روایات میتوان دخالت حکومت در حوزههای اجتماعی جامعه را اثبات کرد، اما دخالت حکومت در حوزۀ فردی امری است که نیازمند دلایل قرآنی و روایی است که در این بخش با دستهبندی ادله به دو دسته دلایل موافق و مخالف، مشروعیت دخالت حکومت در امور فردی مورد بررسی قرار میگیرد.
این روایت بیانگر آن است که حاکم جامعۀ اسلامی میتواند برای اقامۀ نماز تکلیف فردی بر افراد جامعه قرار داده و در صورت قبول نکردن، میتواند آنها را مجازات کند.