چکیده:
ارتباط انقلاب اسلامی ایران با پدیده بیداری اسلامی و موضوع اسلام سیاسی و همچنین تاثیر انقلاب اسلامی بر این مقوله، از مباحثی است که توجه پژوهشگران را به خود جلب نموده و پژوهش¬های فراوانی در این زمینه صورت گرفته است. از طرفی تحولات اخیر موسوم به «بیداری اسلامی» از مباحثی است که سئوالات فراوانی را پیش روی پژوهشگران قرار داده و فهم آینده مسائل مرتبط با این حوزه، از اهمیت فراوانی برخوردار است. بر این اساس سئوال مقاله حاضر این است که جنبش های اخیر مشهور به «بیداری اسلامی»، چه تاثیری بر آینده «اسلام سیاسی» در منطقه خواهد گذاشت و در این میان جایگاه و نقش انقلاب اسلامی ایران به چه صورت خواهد بود. نگارنده در تلاش است تا با کاربست روش گفتمان و از رهگذر نقد و بررسی چند فرضیه محتمل و مطرح در این زمینه، پاسخی مطلوب برای سوال مذکور بیابد. یافته های پژوهش حاکی از آن است که تحولات اخیر موسوم به «بیداری اسلامی» بستر مناسبی برای تقویت اسلام سیاسی در منطقه را فراهم خواهد نمود.
خلاصه ماشینی:
در پایان این مختصر توضیح پیرامون گفتمان به مثابه نظریه و گفتمان به مثابه تحلیل خاطر نشان می شود که در این مقاله گفتمان به لحاظ چارچوب نظری و نیز به عنـوان روش تحلیـل و تحولات منطقه و تأثیر آن در اسلام سیاسی در آینده منطقه مورد استفاده قرار می گیرد بـه ایـن معنا که بر اساس ویژگی های نظریه لاکلاوموف در نظریه گفتمان این نظریه می تواند چارچوب نظری خوبی برای تبیین و توصیف تحولات منطقه خاورمیانه (بیداری اسـلامی ) باشـد زیـرا دال مرکزی این نظریه در این تحولات ، اسلام است که در درون خرده گفتمانهای سه گانـه اصـلاح ، انقلاب و جهاد مشارکت در کشورهای منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا در حـال برجـسته سـازی خویش و به حاشیه راندن و تضعیف گفتمانهای دیگر همچون ملی گرایی و سلطانیـسم اسـت .
نقش رهبران : که در زنجیره هم ارزی در گفتمان اسلام سیاسـی وجـود دارد بـسیار مهـم است (خواجه سروی ، ١٣٩١: ٣٤- ٣٥) توضیح اینکه گفتمان اسلام سیاسی به عنوان گفتمان غالب در تحولات منطقه (بر گرفتـه از گفتمان انقلاب اسلامی ایران ) محصول منازعات معنایی در درون گفتمانهـای مختلـف در ایـن کشورهاست که در موقعیت های زمانی و مکانی مختلف و در فضاهای تخاصم و غیریت سازی ، از طریق ایجاد کردارهای اجتماعی زبـانی و غیـر زبـانی مبتنـی بـر متـون و معنـای خـود بـه برجسته سازی خویش و به حاشیه راندن سایر گفتمـان هـا مـی پـردازد و در ایـن مقالـه تـلاش می شود تا چارچوب نظریه و روش تحلیل گفتمان بر اساس مدل فوق به کار گرفته شوند.