چکیده:
تعزیه سنّتی " نمایشی" بر محور عزاداری سالار شهیدان و اهل بیت علیهم السلام است که ریشه در فرهنگ شیعی ایران دارد. ساختار نمایشی تعزیه باعث شده است که بسیاری از حقایق مربوط به واقعه محرم سال 61 هجری قمری به زبان موثّر برای عموم مردم بازگو شود و در واقع این نمایش آیینی توانسته است ضمن تحریک احساسات مذهبی مردم نسبت به اهل بیت علیهم السلام و ایجاد انزجار در آنان نسبت به دشمنان ذریّه رسول اللّه آنان را نسبت به آنچه بر خاندان مکرّم پیامبر عظیم الشان از ناحیه مسلمانان دنیاپرست وارد شده است آگاه نماید و در جهت تقویت روح شیعی در بسیاری از مناطق ایران، نقش موثّری ایفا کند. در این مقاله، ضمن اشاره به پیشینه تعزیه و تعزیهخوانی در ایران، ساختار نمایشی و کیفیت اجرای آن براساس تعزیههای رایج در منطقه کوهپایه جنوبی البرز، استان قزوین، بازگو میشود.
خلاصه ماشینی:
ساختار نمايشي تعزيه باعث شده است که بسياري از حقايق مربوط به واقعه محرم سال ٦١ هجري قمري به زبان مؤثر براي عموم مردم بازگو شود و در واقع اين نمايش آييني توانسته است ضمن تحريک احساسات مذهبي مردم نسبت به اهل بيت ع و ايجاد انزجار در آنان نسبت به دشمنان ذريه رسول الله ص آنان را نسبت به آنچه بر خاندان مکرم پيامبر عظيم الشأنص از ناحيه مسلمانان دنياپرست وارد شده است آگاه نمايد و در جهت تقويت روح شيعي در بسياري از مناطق ايران، نقش مؤثري ايفا کند.
com «تعزيه » چيست ؟ «تعزيه »، نمايشي آييني ، ايراني و شيعي بر محور شهادت سالار شهيدان حضرت حسين بن علي ع و مصائب اهل بيت ع است که در قالب متن «منظوم» و ايفاي نقش «مردان» در مقام شخصيت هاي نمايش (اعم از مرد و زن) همراه با موسيقي زنده اجرا مي شود.
«پيش خواني » يا «پيش نوحه »: به طور معمول مجالس تعزيه معروف داراي «مقدمه »اي است معطوف به موضوع و شخصيت محوري مجلس ، که به صورت فردي يا گروهي و همراه با آواي موسيقي اجرا مي شود.
در عين حال ممکن است افراد در حين اجراي نقش بيت مربوطه را فراموش کنند که به طور معمول اجراي موسيقي فاصله اين نقيصه را مرتفع مي کند و به تعزيه خوان فرصت رجوع به نسخه را مي دهد.
اين امر بويژه در ايفاي نقش شبيه حضرت ابوالفضل بسيار بارز است که همه جا برادر خود امام حسين ع را «مولا» خطاب مي کند!