چکیده:
موضوع مقولة دستوری «وید»١ در زبان روسی و «نمود فعل » در زبان فارسی ، از اهمیت ویژهای برخوردار است و با توجه به نوع ساختار و بافت زبانی هریک از این زبانها، ابزارهای بیان این مفاهیم نیز در آنها متفاوت است . مقولة «نمود» در تمام زبانهای دنیا وجود دارد و تمام مفاهیم و معانی نمودی از ذهن انسان سرچشمه می ریگ ند. ذهن بشری برای اینکه این مفاهیم را در قالب زبان و کلام متجلی کند، با توجه به ویژگی های ذهنی و زبانی خویش ، از ابزارها و نشانه های زبانی مختلفی کمک می گیرد. به همین دلیل است که زبانشناسان معتقدند که مفاهیم نمودی به صورت کلی در تمام زبانهای دنیا وجود دارد و تنها وجه تمایز آنها در نوع ابزارهای بیان آن ها (دستوری و غیردستوری بودن آنها) و تفاوت در مفاهیم و معانی جزئی آن ها است . نتایج تحقیقات و پژوهش های مقایسه ای در زمینة نمود فعل روسی و فارسی نشان می دهد که ماهیت تفاوت میان آنها معمولا در روش بیان آن ها است . در این پژوهش به بررسی ماهیت مقولة نمود فعل در زبان روسی و فارسی از دریچة کاربرد نمود ناکامل افعال می پردازیم .
خلاصه ماشینی:
١. مقدمه موضوع مقولة «نمود فعل »٢ در زبان روسی و فارسی اهمیت ویژهای دارد و با توجه به نوع ساختار و بافت زبانی هریک از این زبانها، ابزارهای بیان این مفاهیم نیز در آنها متفاوت است .
تیخونوف، زبانشناس روسی ، مقولة دستوری نمود، یکی از ویژگی های مهم فعل زبان روسی است که نحوة جریان عمل در زمان را به دو شکل بیان می کند؛ عملی که قادر به جریان داشتن نیست یا به عبارتی محصور در بازة زمان است (افعال نمود کامل ) و عملی که در گسترهای از زمان جریان دارد و محدود به بازة زمان نیست (افعال نمود ناکامل ) (٣١٨ :٢٠٠٣ ,Тихонов).
وینوگرادوف، زبانشناس دیگر روسی نیز در مورد مقولة نمود چنین می نویسد: نمود فعل ، مقوله ای دستوری است که افعال روسی را بر اساس دو مفهوم نمودی از هم متمایز می کند؛ یکی افعالی که بر عملی کامل و مقید به بازة زمانی دلالت می کنند و دوم افعالی که بر عملی ناقص ، ناکامل و نامقید به بازة زمانی دلالت می کنند (٤٠٩ :١٩٨٦ ,Виноградов).
افعال ناکامل روسی در این کاربرد ماهیت اصلی نمود ناکامل را بیان می کنند؛ به عبارت دیگر ذهن گویندة روسزبان برای بیان مفهوم جریان عمل در گسترهای از زمان، ناگزیر است از بین جفت -گونه های کامل و ناکامل выполнять و выполнить، گونة ناکامل یعنی выполнять را انتخاب و صرف کند و با توجه به زمان موردنظر آن را در حالت ماضی ، مضارع یا آینده به کار برد.