چکیده:
یکی از ویژگیهای نظام های سیاسی مردم سالار، توانایی پاسخگویی آنها در قبال عملکرد خود است . البته در این خصوص نمیتوان انتظار داشت که حکومتی خود به تنهایی پاسخگوی عمل خود باشد بلکه چنین فرایندی از سازوکارهای اساسی برخوردار است که از آن میتوان به عنوان نهادهای جامعه مدنی یاد کرد. یک نظام سیاسی از سه جزء اصلی تشکیل میشود: مردم ، جامعه مدنی و حکومت . جامعه مدنی شامل گروه ها و رسانه هاست که واسطه و میانجی خواسته های مردم و حکومتند. رسانه ها به عنوان یکی از اجزای قدرتمند جامعه مدنی و تاثیرگذار بر افکار عمومی نقش های سیاسی و غیرسیاسی مهمی برعهده دارند که یکی از عمده ترین آنها واداشتن حکومت به پاسخگویی است . این که از رسانه ها به عنوان رکن چهارم مردم سالاری نام برده میشود بدان خاطر است که در کنار ارکان سه گانه دیگر یعنی افکار عمومی، فعالیت گروه ها و انتخابات سهم عمده ای در مردمی ساختن حکومت ها و ممانعت از فاصله میان جامعه و حکومت دارند. حکومت باسه قوة قانون گذاری، اجرایی و قضایی همراه با سازمان ها و ارگان های مختلف دیگر به دلیل تمرکز قدرت و ثروت با آسیب پذیری و چالش های عمده ای مواجه است و از این رو در صورت فقدان کنترل و نظارت نهادمند، راه خطا خواهد پیمود. از این رو تلاش های گسترده ای در حوزه های ذهنی و عینی به عمل میآید تا زمینه پاسخگویی هر چه بیشتر حکومت ها در قبال جامعه فراهم آورده شود در این نوشتار سعی شده است کارکرد رسانه ها در سه حوزة هدایت و آموزش افکار عمومی، تجمیع خواسته ها و نظارت بر عملکرد حکومت مورد بررسی قرار گیرد.
خلاصه ماشینی:
از این رو تلاش های گسترده ای در حوزه های ذهنی و عینی به عمل میآید تا زمینه پاسخگویی هر چه بیشتر حکومت ها در قبال جامعه فراهم آورده شود در این نوشتار سعی شده است کارکرد رسانه ها در سه حوزة هدایت و آموزش افکار عمومی، تجمیع خواسته ها و نظارت بر عملکرد حکومت مورد بررسی قرار گیرد.
Easton, A System’s Analysis of Political Life, John Wiley, 1965 تواناییهای نظام سیاسی به نظر محققان نظریه سیستمی تجزیه و تحلیل تواناییهای نظام سیاسی این مزیت را دارد که موجب میشود به نحو مؤثر هر گونه تغییر و دگرگونی را در ابعاد گوناگون مورد توجه قرار دهیم .
در حالی که یک نظام توسعه یافته به علت وجود احزاب سیاسی، رسانه های جمعی نیرومند، گروه های ذینفوذ و فشار و نهادهای صنفی، نسبت به تقاضاها و نیازهای جامعه حساس است و سازمان های اداری در تحقق این خواسته ها نقش عمده ای ایفا میکنند.
١ـ هدایت افکار عمومی آموزش سیاسی فرایند مستمر یادگیری است که به موجب آن افراد ضمن آشنا شدن با نظام سیاسی از طریق کسب اطلاعات و تجربیات به وظایف ، حقوق و نقش خویش در جامعه پی میبرند، در جریان این انتقال ، تغییرات و یا تعدیل هایی نیز صورت میگیرد.
رسانه های گروهی از طریق نظام آموزش دائمی در افزایش آگاهی سیاسی، اقتصادی و فرهنگی جامعه موثر واقع میشوند و از این طریق میتوانند از سویی سبب بیان و هدایت صحیح خواسته ها شده و از سوی دیگر حکومت را به ارائه مناسب خدمات و پاسخ ها وادارند.