چکیده:
در رویکرد اقتصاد سیاسی ، رسانه های گروهی بویژه در دوران انتخابات؛ معرف ارزشهای حاکم و عامل انتقال آن محسوب می شوند. در بسیاری از موارد بویژه در دوران انتخابات، محتوا و تولیدات رسانه های جمعی در خدمت منافع سیاسی و اقتصادی صاحبان قدرت قرار می گیرد و به این ترتیب ، تفاوت و نابرابری در دسترسی به رسانه های جمعی که موقعیت های ممتاز بهـرهمنـدان برتـر را در چنین شرایطی در پی دارد، خود مثالی از نابرابری در دسترسی به منـابع اسـت ، یعنـی جـایی کـه محرومان از دسترسی به رسانه های جمعی نمی توانند در سطوح برابر و عادلانه به رقابت با کسانی که از این رسانه ها بهرهمند هستند بپردازنـد. در جمهـوری اسـلامی ایـران نیـز جایگـاه و نقـش بزرگترین و تاثیرگذارترین ابزار رسانه ای انتخابات طی سالهای اخیر (صداوسـیما) سـبب شـده است بسیاری از مردم، مبنای تصمیم گیری نهایی خود را جلسات گفتگو و مناظره نامزدها یا دیگـر فرصت های تبلیغی ای قرار دهند که رسانه ملی برای انتقال مستقیم پیام این افراد بـه آحـاد جامعـه فراهم می آورد.
خلاصه ماشینی:
اما این تصویر زیبا نباید مانع از ملاحظـه بـسیاری از تبعات نامتعادل جایگاه و نقش این فناوریها بویژه رسانه های جمعی شود، انقلابـی کـه گسترش ناهمگون و ناهمگن فناوریهای یاد شده در سطح جهـان و دسترسـی نـابرابر گروههای اجتماعی مختلف را در پی داشته و از این رو، سبب گسترش بـی عـدالتی هـا و نابرابریهای اقتصادی و سیاسی شده است و به این ترتیـب ، تعمیـق یـا سـاختاری شـدن فاصله و شکاف طبقاتی را در درون و در روابط میـان جوامـع پایـه ریـزی کـرده اسـت .
درواقع انقلاب جهانی اطلاعات و ارتباطات بـه دلیـل تحـولی کـه در نقـش و جایگـاه رسانه های جمعی ایفا کرده است ، دارای ماهیتی هم اقتصادی و هـم سیاسـی اسـت کـه سایر ابعاد فرهنگی ، امنیتی و اجتماعی زندگی انسانها در جامعه پساصنعتی را نیز شامل می شود.
نوع دسترسی به رسانه ملی چه جایگاهی در انتخابات ملی جمهوری اسلامی ایران دارد؟ پیرو پرسش های فرعی و در تلاش برای پاسخ به پرسش اصلی ، فرضیه ایـن نوشـتار عبارت است از: ساختارهای اقتصادی، سیاسی و اجتماعی نابرابر، دسترسـی نـابرابر و نـاهمگون بـه رسانه های جمعی را سبب می شوند و از این راه انتخابات را تحت تأثیر قرار می دهند.
این رویکرد، توجه خاصی به جایگـاه سـرمایه هـای مالی ، انحصارهای بزرگ تجاری و صنعتی ، تولید انبوه فـرآوردههـای فرهنگـی و پیـامهـای ارتباطی و پخش و توزیع آنها در بازار گسترده جهانی از طریق رسانه دارد و بـه چگـونگی تداخل متقابل مؤلفه فرهنگی و محیط سیاسی ـ اقتـصادی توجـه نـشان مـی دهـد، بـویژه در جوامعی که بازار صنعتی پیشرفته وجود دارد، مؤلفه فرهنگی ـ اطلاعاتی ، مؤلفه حاکم اسـت ، اما به شدت تحت تأثیر عوامل و ساختار سیاسی ـ اقتصادی قرار دارد.