چکیده:
امروزه ترافیک و تراکم خودروها در کلانشهرها به معضلی برای اکثر کشورها تبدیل شده است . با توجه به رشد سریع جمعیت و افزایش شاخص های رفاهی و ضریب مالکیت خودرو و از طـرف دیگر محدودیت فضای معابر شهری، مشکل ترافیک در اکثر شهرهای پرجمعیت وجود داشته یا در حال پیدایش است . در این میان سامانه های حمل و نقل عمومی نقش به سزایی را در کاهش ترافیک ایفا می کنند. یکی از این روشها، خطوط قطار شهری است کـه تعـداد چشـم گیـری از مسافران را در طول روز جابه جا مـی کنـد. از ایـن رو، مسـیرهای عبـوری و تـاثیرات آن بـرروی ١٥ ترافیک هر محدوده از اهمیت به سزایی برخوردار است . بـا ایـن رویکـرد در مقالـه جـاری ابتـدا شاخص های موثر بر مسیریابی خطوط و میزان ترافیک عبـوری تبیـین شـده اسـت . سـپس بـا استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی و ابزار پرسش نامه میـزان اهمیـت هـر یـک از پارامترهـا تعیین شده است . نتایج این مطالعه نشان داد که عوامل جغرافیایی با ٦٣/٧ درصد در مرتبه اول، عوامل حمل و نقلی با ١٥/٣ درصد در مرتبه دوم، عوامل اجتماعی با ١١/٤درصد در مرتبه سوم، عوامل فنی و مهندسی با ٦ درصد در مرتبه چهارم و عوامل اقتصادی با ٣/٦درصد در مرتبه آخر قرار دارند که حاکی از بیشترین تاثیرگذاری مربوط به عوامل جغرافیایی بـر میـزان ترافیـک در مسیریابی خطوط قطار شهری است .
خلاصه ماشینی:
"هزینـه احداث تونل در آینده بسیار پرخرج تـر خواهـد بـود بـه ایـن دلیـل کـه خیابـان هـای و بزرگراه های معارض با خطوط عبوری قطارها موجود باید تا زمان تکمیـل سـاخت متـرو فعال باقی بماند، در غیر این صورت بستن خیابـان هـا بـه دلیـل گـودبرداری و در پـی آن انتقال ترافیک به خیابان های اطراف موجبات اختلال در سایر مـدهای حمـل و نقلـی را فراهم خواهد آورد، از همین روی انتخاب و اجرای شتاب زده پروژه می تواند باعث تحمیل هزینه های بسیار گزاف بر شهر شود و حتی برای توسعه سایر سیستم های حمـل و نقـل مشکل ایجاد کند.
/ 27 نمودار دو: اولویت بندی پارامترهای جغرافیایی بر مبنای درصد اهمیت وجود گسل ها نسبت به سایر پارامترها امری کاملا بـدیهی اسـت ، چراکـه وجـود یک گسل فعال در مسیرهای عبوری سامانه های حمل و نقل ، بالاخص قطار شـهری کـه هم از زیرسطح زمین و هم روی سطح زمین عبور می کنـد، مـی توانـد بسـیار خطرنـاک باشد.
/ نمودار پنج : اولویت بندی پارامترهای فنی و مهندسی بر مبنای درصد / ٥ - میزان اهمیت عوامل اقتصادی : در طراحی مسیرهای عبوری خطوط قطـار شـهری و با پیش بینی آثار ترافیکی در آینده ، هم خوانی اجرای این سیستم بـا برنامـه هـای آتـی و هم چنین توسعه شبکه حمل و نقل ضروری به نظر می رسد."