چکیده:
در مقررات آیین دادرسی مـدنی در خصـوص دعـوای اضـافی بـر خلاف دیگر دعاوی طاری (متقابل ، جلب ثالث و ورود ثالث ) بابی که بـه احکام و آثار آن پرداخته باشد اختصاص نیافته است . این دعوا از جهـت کلمه ای اضافی دارای دو معنای عام و خاص (اصطلاحی ) اسـت . معنـای عام آن شامل هرگونه تغییر در ارکان اساسی دعـوا، خواسـته و یـا علـت دعوا است که در حقیقت تحت عنوان تغییرات دعوا شناخته می شـود. در معنای اصطلاحی به دعوایی اطلاق می شود که خواهان خواسـته جدیـدی را با تقدیم دادخواست به دعوای اصلی نظر بـه ارتبـاطی کـه بـا آن دارد ضمیمه می کند. نویسندگان در این مقاله مفهوم ، ضرورت ، شرایط و احکام این دعوا را مورد تجزیه و تحلیل قرار داده تا در نهایت با نمایاندن نقـاط مبهم ، متفاوت و مشابه آن با تغییرات دعوا گامی هر چند کوچک بردارند. تغییر خواسته ، افزایش خواسته ، کاهش خواسته ، تغییر جهـت دعـوا، ارتباط کامل ، دعوای طاری ، دعوای اصلی
خلاصه ماشینی:
(معـین ، ١٣٨٣: ٢٩٥؛ عبدالرحمان : ٨٣؛ ابوجیب ، ١٤٠٨: ١٣١) بنابراین با اقامه دعـوا، نسـبت و رابطـه ای بـین آغازگر دعوا و مسلط علیه (موضوع دعوا) شکل می گیرد که اگر کامل باشد این توانایی اعتباری و مادی را به صاحب حق می دهد که دعوا را دگرگون کند و اگر این پیونـد بـه دلیل نقص در خود آن یا متعلق آن ناقص باشد، وی تنها می تواند چهره ای خاص از این نگار را تکمیل و تصحیح کند(فخرالمحققین ، ١٣٨٧: ٣٢٣؛ مقداد بن عبداللـه السـیوری ، ١٤٠٤: ٢٦٦؛ سید جواد بن محمد حسینی : ٦١؛ جمـال الـدین ، ١٤٠٧: ٤٨٢) بـر همـین اساس مقنن تصحیح و تکمیل را صرفا در قالب کاهش یا افزایش خواسـته و یـا علـت دعوا به رسمیت می شناسد.
تسریع رسیدگی و کاهش هزینه دادرسی فرآیند کشف حقیقت و فصل واقعی خصومت در دعاوی ، به اصول و قواعدی نیاز دارد که در عین سادگی و قابلیت فهم برای عموم غیر متخصص و متخصص ، با فـراهم آوردن بستر رعایت دقت و به منظور ایجاد تعادل ، اختلافات و تنازعات ناشـی از دعـوا را که بر طرفین و جامعه بار می شود با هزینه و سرعت معقـول و متعـارف در دادرسـی حل کند، به نحوی که میان هزینه ها و سرعت مزایـای ناشـی از آرای تحصـیل شـده از محاکم ، تناسب اصولی ریشـه دار دیـده شـود (محسـنی ، ١٣٨٧: ٣٠١ بـه بعـد؛ غمـامی ، محسنی ، ١٣٨٥: ٢٨٧) در صورت طرح دعوای اضافی ، این دعوا به همراه دعوای اصلی در یک فرآیند و با هزینه کمتری برای متداعین و دادگاه مورد نظـارت و ارزیـابی قـرار می گیرد و دادگاه حتی الامکان نسبت به هر دو در یک دادنامه انشای رأی می نماید و بـه تمام کشمکش های طرفین دعوا رسیدگی شده و یکسره به اختلافات آنـان فیصـله داده می شود.