چکیده:
امروزه، پیشرفت کشورها در گرو تربیت انسانهای کارآمد و به کارگیری قابلیتهای آنهاست. اندیشه انسانهای خلاق و با انگیزه گنجینه ای گرانبهاست که در صورت توجه و بهره برداری درست از آن، توسعه پایدار حاصل خواهد شد. ایران در زمره کشور هایی است که مهاجرت نیرو های متخصص آن در بالاترین حد قرار دارد. پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر عوامل آموزشی، اجتماعی و فرهنگی بر تمایل به مهاجرت دانشجویان دانشگاه تهران انجام شد. روش پژوهش از نوع کاربردی و به روش توصیفی و پیمایشی بود. جامعه آماری شامل دانشجویان دانشکده فنی دانشگاه تهران بود. نمونه مورد بررسی به شیوه تصادفی ساده به حجم 415 نفر انتخاب وبا ابزار پرسشنامه داده های مربوط جمع آوری شد. برای سنجشرضایت آموزشی از پرسشنامه نیل(2010)، در انطباق اجتماعی- دانشگاهی از پرسشنامه انطباق نهادی پاسکارلا و ترنزینی و برای سنجش بیگانگی اجتماعی- فرهنگی از سه خرده مقیاس از مقیاس بیگانگی ملوین سیمناستفاده شد. روایی این ابزار را استادان راهنما و مشاور تایید کردند. پایایی ابزار نیز با محاسبه ضریب آلفای کرونباخ برای متغیرهای رضایت از نظام آموزشی، انطباق اجتماعی- دانشگاهی، بیگانگی فرهنگی- اجتماعی و تمایل به مهاجرت به ترتیب 9/0، 71/0، 77/0، 85/0 و 86/0 به دست آمد. برای تحلیل داده های پژوهش از روشهای آمار توصیفی و آمار استنباطی استفاده شد. در بررسی رابطه متغیر های پیش بین و متغیر ملاک تمایل به مهاجرت از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه به روش گام به گام استفاده شد. نتایج نشان داد متغیر های مستقل بیگانگی فرهنگی- اجتماعی و سن همبستگی مثبت معنادار و متغیر رضایت از نظام آموزشی، همبستگی منفی معناداری با متغیر تمایل به مهاجرت دارند. بین متغیر انطباق اجتماعی-دانشگاهی با میزان تمایل به مهاجرت رابطه معنا-داری مشاهده نشد. مردان به طور معنا داری تمایل بیشتر و دانشجویان دوره کارشناسی در مقایسه با دوره کارشناسی ارشد و دکتری تمایل کمتری به مهاجرت دارند. تفاوت معناداری بین هیچ یک از طبقات اقتصادی- اجتماعی دانشجویان و میزان تمایل به مهاجرت وجود نداشت.
خلاصه ماشینی:
آلتباخ (٢٠٠٩ ,Rumbley &Altbach, Reisberg, Liz ) با استفاده از مدل جاذبه و دافعه در توضيح پديده مهاجرت دانشجويان کشورهاي جهان سوم ، عوامل آموزشي مؤثر بر تصميم به تحصيل در خارج از کشور را بيان کرده است .
آيا بين ميزان رضايت دانشجويان از نظام آموزشي و تمايل به مهاجرت رابطه وجود دارد؟ براي پاسخگويي به اين سؤال با توجه به کمي بودن هر دو متغير از آزمون همبستگي پيرسون استفاده شد.
متغيرهاي ميزان رضايت از نظام آموزشي ، انطباق اجتماعي و دانشگاهي و بيگانگي اجتماعي - فرهنگي تا چه ميزان پيش بيني کننده ميزان تمايل به مهاجرت هستند؟ در اين بخش با استفاده از روش تحليل رگرسيون متغير تمايل به مهاجرت تبيين شده است .
آيا بين سطح اقتصادي - اجتماعي دانشجويان با ميزان تمايل به مهاجرت تفاوت معناداري وجود دارد؟ براي پاسخگويي به اين سؤال از آزمون تحليل واريانس يکراهه (ANOVA) استفاده شد.
جدول ١٠- آزمون تحليل واريانس يکراهه ميزان تمايل به مهاجرت در دوره تحصيلي دانشجويان {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} بحث و نتيجه گيري با توجه به نتايج پژوهش بين تمايل به مهاجرت و ميزان رضايت دانشجو از نظام آموزشي رابطۀ منفي معنادار وجود دارد.
, 2009; Murakami, 2010; Fallahi & Monaarian, 2008) در اين پژوهش رابطۀ معناداري بين انطباق اجتماعي و دانشگاهي [به عنوان عامل اجتماعي ] و ميزان تمايل به مهاجرت وجود نداشت .
Quarterly Journal of Research and Planning in Higher Education,8(4), 119-182 (in Persian).
Tehran: Institute for Studying Humanities and Providing Books of Universities (in Persian).