چکیده:
پاسداری از خون و ارجنهادن به جان انسانها، همواره مورد توجه دین مبین اسلام است. پرداخت دیه از بیتالمال، راهکاری است که در جهت جلوگیری از هدر رفت خون انسانها و احترام به حیثیت افراد جامعه بهکار گرفته میشود. نکتهی قابل تامل که در این مقاله به بررسی آن پرداخته میشود، این مطلب است که بر اساس برخی روایات، پرداخت دیه از بیتالمال با در نظرگرفتن شرایطی، باید برای مسلمین باشد. مهمترین سند در این خصوص، روایتی از حضرت علی(ع) تحت عنوان«لایبطل دم امرء مسلم» است. در مورد پرداخت دیه غیرمسلمان از بیتالمال مسلمین، تاکنون قاعدهای خاص در فقه به دست نیامده است. اما با بررسی دقیقتر موضوع و با اتکاء به آیات، روایات و مستنداتی در این خصوص، میتوان پرداخت دیه غیرمسلمان از بیتالمال مسلمین را تحت شرایطی که در قانون آمده اثبات نمود
Protecting blood & respecting people lives have always been taken into consideration by Islam. Paying mulct from the treasury is a way to prevent men’s blood from being trampled and respected the prestige of people in the society. A point about this article which is examined is that according to some traditions، paying mulct from the treasury، indicating some conditions should be considered for Muslims. The most important document about this case is a tradition from Imam Ali says: " La Yabtelo Dam Amre Moslem." About paying the mulct of a non-Muslim from the Muslim treasury، there is no special rule. But with more attention and reliance on verses، traditions and documentaries about paying the mulct of non-Muslim from the Muslim treasury under some special rules can be proved.
خلاصه ماشینی:
"اگرچه پرداخت دیه از بیتالمال در مواد مختلف قانونی از جمله مواد 58-260-312-332-255- 236 قانون مجازات اسلامی و ماده 10 قانون بیمه اجباری، تبصره 3 ماده واحده قانون اجازه حمل و استعمال اسلحه به نگهبانان بانکهای غیردولتی و دولتی، تبصره 2 ماده واحده قانون تشکیل گارد صنعت نفت مصوب 1351، پیشبینی شده است، اما در قانون به این مسأله اشارهای نشده که اگر چنانچه مجنی علیه در اینگونه موارد غیرمسلمان یا اهل کتاب باشد، آیا باز هم میتوان قائل به الزام بیتالمال به پرداخت دیه افراد غیرمسلمان شد؟ بدیهی است ضمان دولت در خصوص پرداخت دیه افراد بر اساس حفظ امنیت شهروندان و با مبانی فقهی نهاد حسبه و جبران خسارت بزهدیده از طریق زکات قابلدفاع بوده و با توجه به امکانات و منابع مالی بسیاری که دولت در اختیار دارد، سهم فراوانی هم در این خصوص دارا میباشد(حاجیدهآبادی، جبران خسارت بزهدیده، 94).
2- از مجموع بررسی برخی از آیات و روایات ائمه (ع) و قواعد «من له الغنم فعلیه الغرم» و «لاضرر و لاضرار فی الاسلام» میتوان به این نتیجه دست یافت، افراد غیرمسلمانی که در خدمت حکومتهای اسلامی هستند و یا جزیه (مالیات) پرداخت مینمایند، در راستای قاعدهی لاضرر، نه تنها پرداخت دیه آنها در موارد منصوص در قانون بلامانع بوده، بلکه شایسته نیز میباشد، زیرا خداوند در قرآن به اجرای عدالت در حق افراد غیرمسلمان غیرمعاند تأکید نموده است، بهعلاوه این امر موجب میگردد جامعیت اسلام نسبت به سایر ادیان واضح گردد."