چکیده:
فرم یا صورت به این دلیل که شیوة بیان درمجموع به اثر ادبی سـاختار و شـکل مـی بخشـد و در صـورت ، تجلـی می یابد عاملی مهم در ماندگاری اثر است . در این مقاله ، با تکیه بر نگرش سیستمی ، به تبیـین و بررسـی عوامـل و عناصر موثر در انسجام و یک پارچگی و فرم و شکل تمثیلات و مناظرات دیوان پروین اعتصامی پرداخته شده و این نتایج حاصل آمده است : ١ در مناظرات پروین اعتصامی ، به دلیل اینکه اجزای شعر در یک بافت گفت وگویی محکم در هم تنیـده شده است ، تداوم و انسجام متن به وضوح دیده می شود. ٢ بیان روایی پروین در تمثیلات و مناظراتش سبب شده که نسبت متقابل هر جزء یا دیگر اجزا به خوبی رعایت شود و ساختاری منسجم و هیئتی متشکل به وجود آید. ٣ پروین با استفادة هوشمندانه از موسیقی مناسب با محتوای این بخش از اشعارش ، تداوم متن و ارتباط متقابل میان اجزای شعر را مستحکم تر نموده است . ٤ پروین اعتصامی به مدد بهره گیری از شکل ذهنی کامل و سازمان یافته اش و با سـازماندهی بـه عناصـر زبانی (آواها، واژگان ، و صورت های نحوی ) در شعرش توانسته است ساختاری قوی و شکلی ماندگار در ذهن مخاطب به وجود آورد.
خلاصه ماشینی:
شکل و ساخت تمثیلات پروین اعتصامی دکتر فائزه عرب یوسف آبادی ١، دکتر منیره فرضی شوب ٢، محمدنعیم محمدی 3 چکیده فرم یا صورت به این دلیل که شیوة بیان درمجموع به اثر ادبی سـاختار و شـکل مـی بخشـد و در صـورت ، تجلـی می یابد عاملی مهم در ماندگاری اثر است .
٤ پروین اعتصامی به مدد بهره گیری از شکل ذهنی کامل و سازمان یافته اش و با سـازماندهی بـه عناصـر زبانی (آواها، واژگان ، و صورت های نحوی ) در شعرش توانسته است ساختاری قوی و شکلی ماندگار در ذهن مخاطب به وجود آورد.
پژوهش بر پایة این فرضیه شـکل گرفـت کـه انسجام و شکل مندی تمثیلات پروین اعتصامی مرهون عوامل زیر است : الف ) ساختار روایت : عناصر، عوامل ، و شـگردهای روایـی کـه وجودشـان تناسـب ، تـداوم ، و استمرار را در امتداد روایت ایجاد می کند و انسجام و یک پارچگی متن را به ارمغان می آورد.
در اغلب تمثیلات پـروین اعتصامی ، بیت آغازین نشان دهنـدة مکـان ، زمـان ، شخصـیت ، و کـنش اسـت ؛ مـثلا، در تمثیـل «آشیان ویران »، داسـتان مرغـی کـه بـه دام صـیاد گرفتـار مـی گـردد و فرزنـدانش ، بـدحال و پریشان روزگار، در چنگ شاهین حوادث به سر می برند، با این بیت آغاز می شود: از ســــــاحت پــــــاک آشــــــیانی مرغــــی بپریــــد ســــوی گلــــزار ١، ص٧٤ در این بیت ، نوع آغاز از مقولة آغازهای خبری است و عناصر تشکیل دهندة موقعیت ابتـدایی به ترتیب نشان دهندة مکان ، قهرمان ، کنش ، و...