چکیده:
تداوم کارآفرینی در نسلهای جانشین بنگاه خانوادگی که از آن به عنوان کارآفرینی بیننسلی یاد میشود یکی از عوامل مؤثر بر تداوم و رشد بنگاه خانوادگی تلقی میشود. جانشین نقش کلیدی را در تداوم کارآفرینی در بنگاه خانوادگی ایفا مینماید. بنابراین استفاده از روشهای اثربخش جانشینپروری به منظور پرورش جانشینی که از شایستگیهای لازم برای توسعه کارآفرینی در بنگاه خانوادگی برخوردار باشد از اهمیت بالایی برخوردار است. هدف این تحقیق شناسایی روشهای جانشینپروری مورد استفاده در تعدادی از بنگاههای خانوادگی ایران به منظور پیشبرد کارآفرینی بیننسلی است. در این تحقیق با اتخاذ روش تحقیق کیفی و رویکرد موردکاوی چندگانه، به صورت هدفمند پنج بنگاه خانوادگی ایرانی که توانستهاند کارآفرینی را در نسلهای گوناگون حیات خود تداوم ببخشند انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفتهاند. اطلاعات با انجام مصاحبه گردآوری شدهاند. نتایج تحقیق نشان میدهد، این بنگاهها از چهار روش اصلی برای جانشینپروری استفاده کردهاند: تحصیلات و آموزش رسمی، کار کردن درون یا بیرون بنگاه خانوادگی، پرورش در خانواده، و منتورینگ. در این مقاله هر کدام از این روشها تشریح شده و نحوه اثرگذاری آنها بر پرورش جانشین تبیین شده است. به خصوص انواع کارکردهای مسیر شغلی و روانشناختی منتورینگ تبیین شده است.
Corporate entrepreneurship is one the key factors for long term success of family firms. Therefore، continuing the entrepreneurial behaviors in the following generations of the family firm، which is called transgenerational entrepreneurship، is of paramount importance. Among different factors، the successor has a key role in the development of entrepreneurship in the firm. So، the family firm mangers are to adopt effective practices to nurture a successor، being competent enough to promote entrepreneurship in the firm. In this research، five Iranian large family firms، being able to promote entrepreneurship in their different generations are studied and their practices for successor development are identified. The results show four main practices: education، working inside or outside the family firm، nurturing in the family، and mentoring. In this paper all these practices are described and their impact on developing the successor is explained. Particularly the third and fourth methods are deeply investigated. Two functions of mentoirng، career and psychological functions، are also well studied.
خلاصه ماشینی:
با توجه به اینکه شخصیت ، مهـارت هـا و سـبک یک رهبر می تواند تفاوت جـدی در عملکـرد کسـب وکارهـا ایجـاد کنـد ( ,Hogan, Curphy ١٩٨٦ ,Toulouse &Miller ;١٩٩٤ ,Hogan) برخورداری جانشین از شایستگی هـای لازم بـه منظور تداوم و توسعۀ کارآفرینی در بنگاه خانوادگی اهمیت فراوانی دارد؛ بدین ترتیب یکی از وظایف مهم مدیران بنگاه های خانوادگی بـه منظـور پیشـبرد کـارآفرینی بـین نسـلی اسـتفاده از روش های مناسب برای توانمندسازی جانشین است .
پرسش هـای اصـلی تحقیـق از این قرارند: از چه روش های جانشین پروری برای پرورش جانشینی توانمند در تداوم و توسعۀ کارآفرینی در بنگاه های خانوادگی استفاده شده است ؟ ایـن روش هـای جانشـین پـروری چـرا و چگونه به توانمندسازی جانشین کمک کرده اند؟ مبانی نظری و پیشینۀ تحقیق کارآفرینی بین نسلی و شایستگی های جانشین کارآفرینی بـین نسـلی مفهـومی اسـت کـه بـه منظـور مطالعـۀ کـارآفرینی ، بـه ویـژه کـارآفرینی سازمانی ، در زمینۀ کسب وکارهای خانوادگی معرفی شده اسـت (٢٠١٠ .
از آنجـا کـه ممکـن اسـت بـین شایسـتگی هـای جانشـین و شایستگی های مورد نیاز وی برای مدیریت اثـربخش بنگـاه خـانوادگی شـکافی وجـود داشـته باشـد، اجرای مناسب برنامه های جانشین پروری یکی از عوامل کلیدی موفقیت در فرایند جانشینی بـه شـمار مـی آیـد ( ,Wang ;٢٠٠٨ ,De Massis, Chua, Chrisman ;٢٠٠٩ ,Vozikis &Pyromalis ٢٠٠٤ ,Watkins, Harris, Spicer).
اهمیـت وجـود ایـن شایسـتگی هـا در جانشین در تحقیقات پیشین نیز مورد تأکید قرار گرفته اسـت (ماننـد ,Vozikis &Pyromalis 2009; De Massis, Chua, Chrisman, 2008; Lambrecht, 2005, Venter, Boshoff, ٢٠٠١ ,Sharma, Chrisman, Pablo, Chua ;٢٠٠٥ ,Mass).