چکیده:
در یک رابطۀ بینالمللی که عناصر مختلف رابطۀ حقوقی در کشورهای مختلف پراکندهاند، طرح دعاوی متعدد با یک موضوع واحد نزد دادگاههای کشورهای مختلف کاملا محتمل بهنظر میرسد. هریک از طرفین با انگیزههای گوناگون در پی دادخواهی در دادگاهی است که منافعش را بهتر تأمین میکند. اما انجام دادرسیهای موازی با موضوع واحد هزینههای سنگینی را بر اصحاب دعوی و سیستمهای قضایی تحمیل میکند و مانعی برای شناسایی آرای خارجی ایجاد مینماید. اختلاف عمیق نظامهای حقوقی و ارتباط مستقیم مسئلۀ صلاحیت با حق حاکمیت دولتها مانع ایجاد راهحل یکنواخت و جهانشمول برای حلوفصل معضل دادرسی موازی شده است؛ بهطوری که بسیاری از معاهدات و قوانین مدل صرفا به تلفیق ناقص و ایجاد نوعی سازش میان قواعد نظامهای بزرگ حقوقی اکتفا کردهاند.
خلاصه ماشینی:
هریـک از اصـحاب دعـوی به طور طبیعی در پی طرح دعوی و دادرسی در دادگاه های داخلی دولت متبـوع خـویش است و از پذیرش صلاحیت دادگاه خارجی که طرف مقابـل آن را انتخـاب کـرده اسـت ، خودداری میکند.
دیوان عالی فدرال بارها، از جمله در دعوایی در سال ١٩٧٦م ، بر تعهد غیرقابل سلب دادگاه های فدرال برای اعمال صلاحیت بر دعاوی مطروحه تأکید نموده ، در دعوای دیگری تصمیم دادگاه نیویورک را مبنی بر رد دعوی (به دلیل احترام به دادگاه مقدم ) مصداق سوءاستفاده از اختیار شمرده است ، اما فرض حمایت از انتخاب خواهان در دعاوی داخل در یک حوزة صلاحیت نادیده گرفته شده است .
در دادرسی دادگاه های فدرال ، مادة ١٣(a) مقررات آیین دادرسی مدنی فدرال ، خواندة دعوی را ملزم مینماید تا در قالب دفاع متقابل و بدون مراجعه به دادگاهی که علیالاصول صلاحیت دار است ، ادعای خـود علیـه خواهـان را کـه ناشـی از معاملـه یـا رویـداد مربـوط بـه دعـوای خواهـان اسـت ، مطـرح نماید.
در صورت اعمال این قاعده در دعوی بین المللـی دادگـاه هـای ایـران بایـد در برخـی دعاوی به نفع دادگاه دولت خارجی از دادرسی خودداری نمایند؛ ولواینکه برحسب قواعد صلاحیت مندرج در باب اول قانون آیین دادرسی مدنی اصولا مکلف یه رسیدگی و فصل خصومت باشند.
8. Furuta, Yoshimasa (1995) International Parallel Litigation: Disposition of Duplicative Civil Proceedings in the United States and Japan, Pacific Rim Law Policy Journal, Vol. 5, N.
L. parrish, Austen (2o10) Duplicative Foreign Litigation, The leorge Washington Law Review, Vol. 78, pp237-277.