چکیده:
مشارکت سیاسی از نشانههای دموکراسی و توسعه و مشروعیت سیاسی در جوامع مختلف است. هر اندازه میزان مشارکت در جامعه افزایش یابد، مشروعیت نظام سیاسی هم افزایش خواهد یافت. به همین دلیل نیز، تلاش نظام سیاسی ایران در جهت افزایش هرچه بیشتر میزان مشارکت سیاسی مردم است. از آنجاکه نیمی از زیست جهان ایرانی متشکل از زنان است، بررسی عوامل مؤثر بر مشارکت سیاسی آنان میتواند فهم ما از علل و چگونگی مشارکت سیاسی را مشخص سازد و راهکارهای بهبود مشارکت زنان را نمایان کند. هدف از این تحقیق، که به روش پیمایش صورت گرفته است، بررسی عوامل مؤثر بر مشارکت سیاسی زنان در شهر بوشهر است. حجم نمونه 350 نفر بوده که به روش خوشهای (مناطق شهری) و تصادفی انتخاب شدهاند. نتایج حاصل نشان میدهد که کیفیت مشارکت زنان بوشهری از نوع تودهای یا تماشاگرانه است. معادلۀ حاصل از رگرسیون، متغیر آگاهی سیاسی را دارای بیشترین تأثیر بر افزایش مشارکت سیاسی زنان نشان داده و پس از آن، متغیرهای مذهبیبودن، تحصیلات، احساس بیقدرتی، طبقۀ اجتماعی، احساس اثربخشی سیاسی و عضویت در انجمنها بیشترین اثر را بر مشارکت سیاسی زنان دارند که در این میان متغیر بیقدرتی سیاسی اثر منفی بر مشارکت سیاسی دارد.
خلاصه ماشینی:
از آنجا که هریک از این نظریه ها یک بعد از واقعیت را تبیین میکنند، برای بالابردن قدرت تبیین مدل تحقیق ، باید به تلفیق نظریه های گوناگون روی آورد تا در بررسی عوامل مؤثر بر مشـارکت سیاسی زنان بتوان ضمن مشخص کردن عوامـل تأثیرگـذار، متغیرهـای متفـاوت را نیـز آزمـود؛ بنابراین ، چارچوب نظری این تحقیق و متغیرهای انتخـاب شـده بـرای بررسـی تـأثیر آن هـا بـر مشارکت سیاسی زنان ، تلفیقی از نظریه هـایی اسـت کـه در ادامـه بـه شـرح کوتـاهی از آن هـا پرداخته ایم .
در کنار آن ها، بسیاری از تحقیقات انجام گرفته نیز به بررسی تأثیر متغیرهایی چون سن ، وضعیت تأهل ، و طبقۀ اجتماعی بـر مشـارکت سیاسـی زنـان پرداختـه و وجود رابطۀ معنادار میان این متغیرها و مشارکت سیاسی را تأیید کـرده انـد [٥؛ ٨؛ ٩؛ ١١؛ ١٢؛ ١٣؛ ٢٦؛ ٣٠؛ ٤٠؛ ٤٢؛ ٤٣؛ ٤٤؛ ٤٥؛ ٥٤].
فرضیه ها و مدل تحقیق بنابر آنچه در بخش پیشینۀ نظری و تجربی ذکر شد، متغیرهای آگاهی سیاسی، مـذهبیبـودن ، احساس بیقدرتی، تحصیلات ، اثربخشی سیاسی، طبقـۀ اجتمـاعی، و عضـویت در انجمـن هـای داوطلبانه در کنار دو متغیر وضعیت تأهل و سن به منزلۀ عوامل مؤثر بر مشارکت سیاسـی زنـان شهر بوشهر انتخاب شدند.
با توجه به پیشینۀ نظری مطرح شده ، رابطۀ متغیرهای مؤثر بر مشـارکت سیاسـی و ارتبـاط بین خود متغیرها همانند تصویر١ خواهد بود: عضویت در تحصیلات انجمن طبقۀ اجتماعی مشارکت سیاسی آگاهی سیاسی مذهبیبودن وضعیت تأهل اثربخشی سن تصویر١.
[٣] امام جمعه زاده ، سید جواد؛ رهبر قاضی، محمودرضا؛ عیسینژاد، امید، مرندی، زهره (١٣٩١).