چکیده:
پیشگیری غیر کیفری، یکی از رویکردهای مهم سیاست جنایی محسوب میشود. پیشگیری وضعی به لحاظ تاثیر بر موقعیتهای جرمزا تاثیر بسزایی در کاهش بزهکاری دارد. مطالعه حقوق ایران و کنوانسیون مریدا، اهمیت این نوع پیشگیری را به خوبی مشخص مینماید. تکنیکهای حفاظت از بزه دیده یا آماج بالقوه جرم، دشوار کردن ارتکاب جرم از طریق دشوار سازی دسترسی به آماج بالقوه و کنترل ابزار ارتکاب جرم و... موادی را در کنوانسیون مریدا و قوانین ایران به خود اختصاص دادهاند. با این همه فقدان نهاد تخصصی و قانون جامع و مانع در پیشگیری در حقوق ایران به خوبی احساس میشود و نیاز به این اقدامات را بیش از پیش نمایان میسازد.اما نیل به این منظور، ضرورت تطبیق جایگاه پیشگیری وضعی از جرم ارتشا در حقوق ایران و کنوانسیون مریدا را نمایان تر میکند.موضوعی که در این مقاله مورد بررسی قرار گرفته است.
Non-criminal prevention is considered as one of the major approaches to criminal policy. The situational prevention has a significant impact on reducing crime due to the effect it has on the
criminogenic situation. Regarding legal context، the importance of such prevention is well-established in Convention and in Iran’s law. Techniques for protecting or strengthening a victim or a potential target، Making committing crime difficult through difficult access to potential targets and …، have assigned some articles in Merida convention and Iranian legal text to themselves. However، the lack of specialized institution and a comprehensive law to prevent on Iran’s law is crystal clear and the need for these measures is shown more than ever before. But reaching this point، before taking any action، highlights the necessity of dissecting situational prevention of corruption and bribery in Iran's law and Merida Convention، which is reviewed in this article.
خلاصه ماشینی:
در ایـن میـان پیشـگیری وضـعی کـه نـاظر بـر موقعیت های قبل از ارتکاب جرم و از بین بردن آنها به جهت حذف ارتکـاب جـرم اسـت ، بـا توجه به رویکردهای جدید در جرم شناسی و کیفر شناسی از جمله رویکرد مـدیریتی خطـر مدار به جرایم ، دارای اهمیت بسیاری می باشد (نجفی ابرند آبادی ، ١٣٨٨: ٧٣٠).
در ماده ١ این کنوانسیون شاهد توجه به پیشگیری غیرکیفری در کنار اقدامات کیفـری برای مبارزه با فساد هستیم (لانگست ،١٣٨٧: ١٥) و در بیان اهداف آن در بندهای الف و ب با عبارات «ارتقا و تحکیم اقـدامات جهـت پیشـگیری و مبـارزه مـوثرتر و کـاراتر بـا فسـاد» و همچنین «ارتقا، تسهیل ، و حمایت از همکاری های بین المللی و کمک هـای فنـی در زمینـه پیشگیری و مبارزه با فساد از جمله باز گرداندن دارایی ها»، تأکیـد اصـلی خـود را بـر محـور پیشگیری ، به عنوان یکی از مهم ترین راههای کنترل جرم (صفاری ، همان : ٢٦٨) نشـان داده است .
بند «الف » مذکور در ایـن زمینـه بـه «توزیع عمومی اطلاعات مربوط به تشریفات کار پردازی و قراردادها از جمله اطلاعات مربوط به دعوت برای مناقصه و اطلاعات مربوط درباره جایزه قراردادها کـه بـرای مناقصـه گـذاران بالقوه وقت کافی را فراهم می آورد تا پیشنهادهای مناقصه خود را تهیه و ارائه دهنـد» وبنـد «ب » نیز به «برقراری شرایط مشارکت از جمله گزینش و معیار پاداش و مقـررات مناقصـه و انتشار آنها از قبل » و همچنین بند «پ » به «استفاده از اهداف و معیارهای از پـیش تعیـین شده جهت تصمیمات مربوط به کار پردازی دولتی به منظـور تسـهیل تاییـد بعـدی اجـرای درست مقررات یا تشریفات »، اشاره دارندکه تمامی آنها به نحوی در آگاه سازی افراد از رونـد صحیح امور و تشریفات قانونی ،موثر بوده و می تواند موقعیت های جـرم زا را از بـین ببـرد.