چکیده:
فناوریهای اطلاعاتی و ارتباطی نوین از جمله رسانه هـای اجتمـاعی، سـایت هـای شـبکه هـای اجتماعی و محتوای تولید شده توسط کاربر، در حال تغییر چشم انداز گفتمان سیاسی در بحرانها و محیط های پس از درگیری هستند. کاربرد این ابزارها میتوانـد روشهـایی کـه ایـده هـا گسـترش مییابند و در درون جوامع منتشر میشوند را دگرگون کند. فناوریهـای نـوین مـیتواننـد ارتبـاط موثر و پایدار بین افراد، اجتماعات،جنبش هاو افراد ذینفع درگیر در مدیریت بحرانهـا را تسـهیل کنند.فرضیه پژوهش پیش رو این است که نقش آفرینی رسانه های نوین نظیر اینترنـت ، شـبکه هـای اجتماعی (فیس بوک،تـوئیتر)،تلفـن همـراه (پیـامدهـی متنـی)، وبـلاگهـا، پسـت الکترونیکـی و چت رومها، عامل شکل گیری شیوه جدید مشارکت سیاسی در بین شهروندان (عمدتا جوانان) این کشور بوده است .از منظر جامعه شناسی سیاسی، جوانانی که از مشـکلاتی چـون بیکـاری، فسـاد و استبداد رنج میبردندو از فناوریهای نوین ارتباطی استفاده میکردند، نقش مهمـی در رهبـری و مدیریت این انقلاب ایفا کردهاند و عملا آغازگر موج اعتراضی مصر بودهاند. دراین پژوهش قصد داریم با توجه به مبحـث فنـاوری اطلاعـات و ارتباطـات و نقـش آن در کشور مورد بررسی یعنی مصر، به مقطع زمانی انقلاب ٢٥ ژانویه سال ٢٠١١ بپردازیم که در آن بـه واسطه نقش ابزارها و شبکه های ارتباطی نوین ، میدانهای عمل جدیـدی بـرای کنشـگری سیاسـی فراهم شد. پس از آن با در نظرگرفتن ظرفیت محدود این پژوهش ، به شرایط و اوضاع در حال تغییر این کشور میپردازیم و این موضوع را بررسی میکنیم که چگونه فرصت سیاسی ایجـاد شـده در این کشور در اثر حوادث و تحولات، دچار چالش شده است .
خلاصه ماشینی:
فرضیه پژوهش پیش رو این است که نقش آفرینی رسانه های نوین نظیر اینترنـت ، شـبکه هـای اجتماعی (فیس بوک،تـوئیتر)،تلفـن همـراه (پیـامدهـی متنـی)، وبـلاگهـا، پسـت الکترونیکـی و چت رومها، عامل شکل گیری شیوه جدید مشارکت سیاسی در بین شهروندان (عمدتا جوانان) این کشور بوده است .
در واقع یکی از ویژگیهای مهم این انقلاب، استفاده معترضـان از ابـزار رسـانه هـای نـوین بـرای نیـل بـه تغییرات سیاسی و دگرگونی دموکراتیـک مـی باشـد؛ نسـل سـایبری در مصـر بـه صـورت دسـته جمعی تصمیم گرفت تا فعالیت در فضای مجازی را به فضای واقعی و عینـی منتقـل کنـد و ایـن نسل به عنوان نماینده انبوه مطالبات سرکوب شدهی مردم مطرح شد.
در واقع ، این سوال مطرح است که آیا فناوری یک متغیر مستقل است و اگر این گونه اسـت آیا فناوریهای اطلاعاتی -ارتباطی جدید بر فعالیت سیاسی تأثیر میگذارند؟ یـا اینکـه متغیـری وابسته بوده و به وسیله سیاست ، جامعه و فرهنگ شکل میگیرد؟ آنچه که لازم است ذکر شود توجه به این نکته است که از دیدگاه این پژوهش ، فناوری و کاربردهای آن به فرهنـگ مکـانی که در آن مورد اسـتفاده قـرار مـی گیـرد بسـتگی دارد و بایـد بـه زمینـه ، شـرایط و نـوع درک و برداشتی که کاربران این ابزارها از آنها دارند توجه کرد.
لازم بـه ذکـر اسـت کـه انجمـن هـای صـنفی و مـدنی در مصـر از پیشـینه تـاریخی طـولانی برخوردارند و در چند دهه اخیر از رشد کمی بالایی برخوردار بـوده و تعـداد احـزاب نیـز قابـل توجه بوده است ؛ با این وجود، ساخت اقتدارگرای حکومت ، مهم ترین موانع و محدودیت هـا را بر سر راه کنشگران مدنی ایجاد کرده بود.