چکیده:
حبسیه ها (زندانسروده ها) در حقیقت ، بانگ وجدان های بیـداری اسـت کـه در برابـر بی عدالتی ها و زورگویی ها و بیدادگریهـای روزگـار واکـنش نـشان مـی دهنـد. اوضـاع سیاسـی و اجتمـاعی تقریبـا مـشترک کـشورهای اسـتعمار زدة ایـران و فلـسطین در دوره معاصر، سبب شده تا دو شاعر آزادیخواه، محمد تقی بهار و محمود درویـش علـی رغـم پارهای تفاوتهای فرهنگی به واسطة زیستن در جوار تمدن اسلامی و نیز مواجـه شـدن با شرایط تقریبا مشابه ، افکاری نزدیک به یکدیگر در سرودن اشعار خود پیـدا نماینـد و با زبان هنری به بیان آلام و رنج های خود بپردازند. معرفی و مقایسة نگاه ایـن دو شـاعر آزادیخواه و همچنین تشابه و همسانی شرایط سیاسی و اجتماعی کشورهای اسـتعمار زدة ایران و فلسطین ضرورت پـژوهش را نـشان مـی دهـد. ایـن نوشـتار ضـمن ارائـة تـصویری درست و شفاف از مفهوم حبس با روش تطبیقی - کتابخانه ای بـر اسـاس مکتـب اروپـای شرقی ، وجوه مشترک زندان سرودههای بهـار و درویـش را بررسـی و مقایـسه مـی نمایـد. یافته های این پژوهش گویای آن است که خلاقیـت هنـری هـر کـدام از ایـن دو شـاعر، دردهای مشترک و منش های همسان را در کشورهایی بـا زمینـه هـای سیاسـی و اجتمـاعی یکسان و مشابه ، در قالب و شکلی متفاوت از دیگری بیان نموده است .
خلاصه ماشینی:
پژوهشگران بـا اسـتفاده از زنـدانسـرودههـای ملک الشعرا بهار و محمود درویش و منابع دیگری که درحیطة حبسیه سرایی انتـشار یافتـه است ، ضمن ارائة تـصویر درسـت وشـفافی از مفهـوم حـبس و حبـسیه در ادب فارسـی و عربی و پس از اشارة کوتـاهی بـه اوضـاع سیاسـی - اجتمـاعی ایـران و فلـسطین در دوران زنـدگی دو شـاعر، بـه مقایـسة حبـسیات ایـن دو هنرمنـد آزادی طلـب ایرانـی و فلـسطینی پرداخته اند تا علاوه بر بیان وجوه مشترک زنـدان سـرودههـای ایـن دو شـاعر معاصـر، بـه دردهای مشترک و منش های همسان دراین دوجامعة استعمار زده دست یابند.
از جملـه مقـالات در ایـن زمینـه مـی تـوان بـه مقالـة محمد احمـد الزغلـول در سـال ٢٠٠٦ بـا عنـوان "تـأثیر الادب العربـی فـی اشـعار الـشاعر الفارسی مسعود سعد اللاهوتی " شماره ١٢٨، نـشریة الآداب الاجنبیـه دمـشق ؛ مقالـة تـورج زینی وند، ١٣٨٩ با عنوان "بازتاب فرهنگ عربی در اشعار مسعود سعد سلمان"، شماره ٢، نشریة لسانالمبین قزوین ؛ مقالة محمدرضا نجاریان و معصومة شفیعی حصاری، ١٣٩٣با عنوان "مقایسه نماد در مجموعة شعر در محاصره محمـود درویـش و خـواب ارغـوانی موسوی گرمارودی"، شمارة ١٠، نشریة ادبیات تطبیقی دانشگاه شهید باهنر کرمـان ، مقالـة تــورج زینــی ونــد و پیمــان صــالحی ، ١٣٩١ بــا عنــوان "حبــسیه ســرایی در ادب فاســی و عربی (پژوهشی تطبیقی در اشعار ابی فراس و بهار" شماره ١١ ، فصلنامة علمی – پژوهـشی زبان و ادب فارسی سنندج، مقالة حـسن مجیـدی و فرشـته جـاننثـاری، ١٣٩٠ بـا عنـوان "خصائص الفنیه فی مضمون شـعر محمـود درویـش " شـماره٤ ، نـشریه اضـائات النقدیـه ، کرج، مقالة عبدالله رسولنژاد و شایسته زارعی بـا عنـوان "بررسـی تطبیقـی زبـان و بیـان و اندیشه و عاطفه در شعر نصرالله مردانی و محمود درویش " و ...