چکیده:
از سال 1979 تاکنون دولت امریکا در حال اجرای برنامهای به نام برنامه آزادی دریانوردی ایالات متحده است. هدف این برنامه، مقابله با ادعاهای دریایی کشورهای ساحلی است که از نظر امریکا مغایر حقوق بینالملل دریاها است. برنامه آزادی دریانوردی دارای دو بعد سیاسیـحقوقی و نظامی است. بعد سیاسی ـ حقوقی این برنامه، گذشته از دیپلماسی حقوقی در زمینه حقوق دریاها، در قالب اعتراض رسمی به ادعاهای دریایی موردنظر نمایان میشود. اما در اجرای بعد نظامی برنامه آزادی دریانوردی، نیروی دریایی امریکا علیه کشورهایی که به ادعاهای دریایی آنها اعتراض شده، اقداماتی انجام میدهد که اصطلاحا «اقدام عملیاتی» خوانده میشود تا از این رهگذر، ادعای دریایی مورد اعتراض بهطور عملی به چالش کشیده شود. یکی از اهداف اصلی برنامه، آزادی دریانوردی ایران است که تاکنون بیشترین اقدامات عملیاتی علیه آن انجام شده است. برای واکنش به اقدامات عملیاتی در مواردی، کاربرد زور مجاز بوده و اعتراض دیپلماتیک به هرنوع اقدام عملیاتی ضروری است.
Since 1979, the United States has conducted a program named the U.S. Freedom of Navigation (FON) Program that seeks to counter the supposedly excessive maritime claims of coastal states around the world. These are maritime claims that the United States considers inconsistent with the law of the sea as reflected in The United Nations Convention on the Law of the Seas (UNCLOS). The FON Program combines diplomatic protest and socalled operational assertions by U.S. naval air forces to challenge excessive maritime claims. Among the coastal States that have been challenged by FON operational assertions, Iran has been targeted most frequently. FON operational assertions can, in some cases, make permissible the defensive use of force. It is also necessary that Iran lodges a diplomatic protest against the United States each and every time such assertions are carried out against her.
خلاصه ماشینی:
دوم، بهدنبال ششمین اجلاس کنفرانس سوم حقوق دریاها Kraska, James, "The Law of the Sea Convention: A National Security Success-Global Strategic Mobility through the Rule of Law", 39 George Washington International Law Review (2007), p.
[hereinafter, Statement on United States Oceans Policy] کدام است؟ در پاسخ باید گفت که در تمام دستورهای رؤسای جمهوری امریکا در خصوص برنامه آزادی دریانوردی، فهرست یکسانی از این «ادعاهای دریایی افزونخواهانه»، به قید حصر، ارائه شده است 1 که میتوان آنها را بدین گونه تلخیص کرد: 1.
اما یادداشت اعتراض امریکا با اشاره به بند 3 ماده 25 کنوانسیون حقوق دریاها تأکید دارد که کشور ساحلی تنها میتواند عبور بیضرر کشتیهای خارجی از دریای سرزمینی خود را بهطور موقت و در منطقهای مشخص معلق کند و تعلیق، تنها بعد از انتشار مناسب، قابلاجراست.
قبلا توضیح داده شد که پس از کنفرانس سوم حقوق دریاها، موضع ایران این بود که حق عبور ترانزیت از تنگههای مورد کاربرد دریانوردی بینالمللی، ازجمله تنگه هرمز، منحصر به کشورهایی است که عضو کنوانسیون حقوق دریاها باشند و این اتخاذ United States’ Protest Note, p.
در یادداشت اعتراض امریکا درباره ماده یادشده چنین آمده است که: «ایالات متحده یادآور میشود که تا جایی که ماده 16 قانون 1993 مناطق دریایی در صدد است اعمال آزادی دریانوردی و پرواز بر فراز دریای آزاد از سوی ناوهای جنگی و هواگردهای نظامی را در منطقه انحصاری اقتصادی ایران منع کند، مغایر حقوق بینالملل United States’ Protest Note, p.