چکیده:
در شماری از روایات از «تعطیل حد» نهی شده است . ایـن روایـات اغلـب بـه تاکیـدی خـاص بـر اجرای بی چون و چرای حدود اصطلاحی تفسیر و تعبیر شدهاند. برداشـت هـایی از ایـن روایـات گاه سبب شده تا انعطاف و قابلیت سازگاری با شرایط گوناگون از حدود گرفته شود و مصـالح مختلف در اجرای حدود را نتوان چنانکه باید ملاحظه کرد. این مقاله با مطالعه تحلیلـی نصـوص مربوط به این نتیجه رسیده است که ایـن روایـات آن قـدر کـه در مقـام نفـی سـهل انگـاریهـای ناموجه در اجرای کیفـر و بـه تعبیـری نفـی الغـاگرایی هسـتند، درصـدد سـختگیری در اجـرای مجازات به ویژه حدود اصطلاحی نیستند. در واقع آن ها به اصل لزوم قطعی بودن کیفـر بـه طـور کلی نظر دارند تا تاکید بر سختگیریهای غیرمتعـارف در اجـرای حـدود اصـطلاحی . ایـن مقالـه همچنین شماری از احکام استنباطی از ادله نهی از تعطیل حد را نقد کرده است .
خلاصه ماشینی:
"بـه گفتـه فلچـر١ برابـر ایـن اندیشـه لیبرالـی کـه وظیفـه دولـت ، صورتبندی عدالت و عمل بر طبق آن ها نیست و دولت نمی تواند مدعی کار خداونـد بـر زمین باشد، مشکل می توان فهمید که دولت هم به این اندیشه لیبرالی پایبنـد باشـد و هـم در پی برقراری «نظم طبیعی » با کیفر دادن افراد سزاوار کیفر باشد [٥، ص١٠٤٦] از چشم اندازی دیگر یکی از مبانی الغاگرایی ، نوعی نسبی گرایـی اخلاقـی ٢ اسـت کـه نمی پذیرد ارزشها بر کسانی تحمیل شود که آن ها را نمی پذیرند [٦]؛ ادعایی که البته بـه نظر مخالفان، بسیار ابهامآفرین است .
این در حالی است که ایـن گونـه روایـات وقتـی بـه طـور کامـل -و نـه مقطع -مورد توجه قرار گیرند، تفسیر روشنی از حد و تعطیـل آن بـه دسـت مـی دهنـد و روشن می سازند که در موارد زیادی مقصود از تعطیل حد، کوتاهی و سـهل انگـاری در اجرای مجازات است ؛ حتی اگر مجازات، حدود اصطلاحی نباشد.
حتی گاه برای اثبات لزوم اجرای حد بر ذمیانی که آشـکارا مرتکـب عمـل مسـتوجب حد شدهاند به اطلاق ادله نهی از تعطیل حد اسـتناد شـده اسـت [٢، ج٢١، ص٣١٧]؛ حـال آنکه بر فرض که تعرض عمومی و آشکار به حریم ارزشهای دینی کیفر تعزیری را به این عنوان اقتضا کند، ادله حرمت تعطیل حد دلالتی ندارد بر این که حـد بایـد بـر کسـانی اجرا شود که به استناد ادله معتبر در هر حال مشمول اجرای حد نیستند.
جسـتجو در منـابع فقهـی نشان می دهد که موارد این گونه استنادات افزون بر این هـا اسـت ؛ حـال آن کـه بـه نظـر می رسد بار معنایی اصلی روایات نهی از تعطیل حد، پرهیز از سهل انگاریهـای ناموجـه و در واقع نفی الغاگرایی است ، چنان کوتاهی که اصل قطعیت کیفر را مخدوش کند."