چکیده:
آرایههای ادبی و عناصر زیباشناختی زیورهایی هستند که سخن را بدان میآرایند؛ در واقع آنها ارکانی هستند که زبان عادی را به زبان هنری نزدیکتر میسازند. رمان یکی از انواع ادبی است که در آن فضا برای خلق و حرکت خلاقیتهای هنری باز و وسیع است و نویسنده این فرصت را مییابد تا هنر خویش را با حوصله و تفصیل بیشتری در داستان به نمایش بگذارد؛ در واقع در رمان فضا به صورتی وسیعتر برای خلق آرایههای ادبی و عناصر زیباشناختی در یک ارتباط منسجم با موضوع اصلی فراهم میشود. در این مقاله نویسنده بر آن است با توجه به این که رمان به دلیل نوظهور بودنش در ادبیات کشور کمتر از این منظر موردتوجه قرار گرفته است؛ با معرفی و بررسی آرایههای ادبی دو رمان رئالیستی سالهای ابری و شوهر آهو خانم ضمن ارزیابی و شناخت عناصر زیباشناختی و آرایههای ادبی این دو اثر بتوان به نحو شایستهتری این بعد هنری رمان را مورد توجه قرار داد.
خلاصه ماشینی:
"تشبیهات ، صریح و درست به کار رفته اند و اغلب با فضا و حس داستان و شخصیت ها هماهنگ هستند؛ تا جایی که از سوی نویسـنده و راوی داسـتان بیـان مـی شـوند جـای ایرادی نیست ؛ اما بسیار است تشبیهات تلمیحی که اطلاعات بالایی می طلبـد و از زبـان شخصیت های عامی داستان بیان می شود و کـلام را سـنگین و غیـر واقعـی مـی نمایـد؛ هرچند تشبیهات به کار رفته کلام را زیبا و ملمـوس تـر مـی نمایـد و اطلاعـاتی نیـز بـه خواننده عرضه می دارد؛ اما جای این ایراد همچنان باقی می ماند که تصاویر و آرایه هـای به کار رفته در اثرگاه متناسب با ساختار، فضا و شخصیت های داستان نیستند.
اوج اثر در نیمه دوم داستان به چشم می خورد جایی که عشق همه هستی مادی و معنوی سید میران را به آتش کشیده است و سید میران می تواند بین عقل و دل یک راه را انتخاب کند که بازاینجا نیز هوس سید میران را به سوی خویش می کشد و داستان باایجاد پیش زمینه های مناسب رسیدن به این نقطه را منطقی جلوه می دهد و این جاست که بحران به نهایت خود می رسد و به گره گشایی داستان می انجامد.
بر راوی ـ شریف ـ در طول داستان حوادثی می گذرد که خواننده با توجه به علاقه ای که به عاقبت کار او پیدا کرده است تشویق بر این می شود که داستان را دنبال کند، البته غیر از راوی ، جامعه و شخصیت های آن نیز سوژه ای برای ایجاد کشش یا هول و ولا در داستان می باشند، البته این ایجاد هول و ولا تعمدی و هنرمندانه نیست و در واقع ساختار خاطره گون داستان این را اقتضا می کند که بعد چه خواهد شد."