چکیده:
در این مقاله ضمن بررسی و تحلیل ماهیت تئاتر، به موضوع جایگاه و کارکرد تئاتر در میان رسانههای نوین پرداخته ایم. از این رو با بررسی این موضوع که آیا اساسا تئاتر رسانهای است با ماهیت ارتباطی و اجتماعی دست به تحلیل و تفسیر پدیدة تئاتر زدهایم. در این پژوهش، تلاش بر آن بود تا به صورتی اکتشافی به تحلیل و بررسی این زمینه بپردازیم. روش مورد استفاده برای تبیین مطالب و اهداف پژوهش، روش کتابخانهای است. هم چنین برای عینیت بخشیدن به مطالب گردآوری شده از تکنیک مصاحبة عمیق (کیفی) بهره گرفتیم. جامعة مورد بررسی را هفت نفر از استادان و هنرمندان در دو حوزة تئاتر و علوم ارتباطات در بر میگیرند. تحلیل ها نتایجی در بدست آوردن درکی نوین برای رابطه میان مخاطب (تماشاگر) و اجرای نمایش، از لحاظ ارتباطی، در این زمینه و هم چنین در جهت نگاهی جامعه شناسانه به تئاتر، از لحاظ اجتماعی، در بر داشت. از این جهت، نتایج پژوهش با توجه به بررسی ها، گفت و گوها و تحلیلهایی که صورت گرفت نشان از آن داشت که جایگاه تئاتر در کشور ما بسیار اندک و ناچیز است. تئاتر پدیدهای است با ماهیت ارتباطی و اجتماعی که بهرهمند از عناصر ارتباط و کارکردهای ارتباطی است. از لحاظ جامعه شناختی جایگاهی مهم را داراست و انسان، بخشی جداناپذیر از این پدیده است. همین موضوع تاثیرهای عمیق و ویژگیهای خاص تئاتر را برای ما خاطر نشان میسازد. هم چنین تئاتر قابل مقایسه با دیگر رسانهها نیست. ممکن است اجرای نمایش در رادیو و یا حتی در تلویزیون تداعی کنندة تئاتر برای مخاطب باشد اما دیگر تئاتر به معنای واقعی آن نخواهد بود. در کشور ما اگر رسانههای نوین آزادی بیشتری در انتخاب آثار، با تنوع بیشتر هم از لحاظ کیفی و هم از لحاظ کمی، داشته باشند شاید اجرای نمایش در این دست رسانهها بتواند مخاطب را بیشتر نسبت به تئاتر علاقمند سازد و در این صورت این فرهنگ در میان مخاطبان جا بیفتد. اما اینطور که به نظر می آید تا این دیدگاه بسیار فاصله هست.
خلاصه ماشینی:
"سوال های پژوهش از این رو، این پژوهش ضمن بررسی موارد ذکر شده در صدد پاسخ گویی به این سوالات است که : - آیا تئاتر از نظر پیام رسانی و ارتباط با تماشاگر (مخاطب ) از آن جهت که هنری زنده و پر تحرک است ، رسانه ای با ماهیت ارتباطی و اجتماعی است ؟ - جایگاه تئاتر در میان رسانه های جمعی ایران چگونه است ؟ - را بطه متن نمایشنامه (در صحنه ) با مخاطب چه تفاوت ها و تشابهاتی با رابطه فردی و رابطه رسانه ای دارد؟ - سبک های مختلف تئاتر، با توجه به پیدایی رسانه های جدید از جمله سینما، تلویزیون و رادیو و اقتباس متن ها و نمایشنامه های صحنه ای و بعضا اجراهای تئاتری، چه تفاوت و تشابهاتی با یکدیگر در رابطه با مخاطب دارند؟ - آیا تله تئاتر بدلیل بخش رسانه تر خود و تفاوت رابطه با مخاطب تفاوتی ماهوی با تئاتر سنتی در صحنه دارد؟ - آیا نمایش رادیویی ١ با توجه به اینکه از اجرای رودررو و فضای دراماتیک تئاتر صحنه ای بیبهره است ، با مخاطب خود رابطه ای عمیق تر برقرار میسازد؟ - آیا امروزه میتوان تئاتر را همچنان بعنوان یک رسانۀ تاثیرگذار در زندگی اجتماعی انسان ها دانست ؟ پدیدار شناسی تئاتر این مبحث ، تحلیلی با هدف شناسایی ماهیت تئاتر است .
» جدول ٥ : تاثیر تئاتر در میان مخاطبان با توجه به اجرای نمایش در رسانه هایی چون رادیو و تلویزیون موافق بالازاده ← اگر راهی پیدا شود برای اینکه نمایش های کلاسیک و مدرن بروند روی صحنه و در واقع مردم آن را ببینند و با آنها ارتباط برقرار کنند، حتی این ویژگیها را آن رسانه ها دارند که بتوانند نقد بگذارند."