چکیده:
ن » عرض حدیث بر کتاب خدا « روایت هایی در متون حدیثی و،ود دارد که در آنها ازبههه میههان آمههده اسههت. ایههن روایههت ههها بههه منزلهه ارا هه راهکههار و سههنجه ای اسههت بههرایراستی آزمایی احادیث که مورد قبول عالمان اسلامی هم قرار گرفته اند.از سویی دیگر، روایت هایی در متون اسلامی و،ود دارد که حاوی آمهوزه ههایی اسهت کهه ازآنها با تعبیر تأویل و آن هم از نو باطنی آن یاد شده است. ایهن آمهوزه هها کهه منسهوب بهه -آیات قرآن و گاهی تأویل آنها هستند در نگاه نخست، بها ظهاهر آیهات سهازگاری ندارنهد. -گفته می شود با تو،هه بهه روایهت ههایی کهه از آنهها از تأویهل دانهی اههل بیهت )علهیهم السهلام(سخن به میان آمده و روایت هایی کهه در آنهها از بطهن داشهتن قهرآن یهاد شهده، ایهن آمهوزه ههاهمان بطن و تأویل هستند. این نوشته بر آن است که نسبت بین ظاهر آیه ها و تأویل ههایبههاطنی را بررسههد و تبیههین نمایههد. و بههر آن اسههت کههه منظههور از تأویههل و بههاطن در ایههن گههروهروایت ها، معنای فرازبانی بودن آنها نیست و بخشی از آنها ناسازگار بها ظهاهر قهرآن و برخهیدیگر، از حوزۀ تأویل اصطلاحی بیرون هستند.
خلاصه ماشینی:
تأویل باطنی <H2><H2><H2><H2>روایتهای سنجه</H2></H2></H2></H2> روایتهایی در متون حدیثی وجود دارد که در آنها از عرضۀ گفتارهای پیامبر و امامان( به قرآن سخن گفته شده است.
این حجیت، همارز کتاب خدا است؛ در حدی که میتوان عمومات و مطلقات قرآن را با روایتها تقیید و تخصیص زد،<FootNote No="138" Text=" مانند حکم عده مطلقه که در قرآن سه قرء دانسته شده (سوره بقره، آیه 228) و روایت آن را به مورد همسر آمیزش شده تخصیص زده است (الکافی، ج5، ص427).
با قبول برخی مفروضات و مبانی بحث - که درازدامن است -، و صرفنظر از برخی اختلافنظرها در بارۀ عرضۀ حدیث بر قرآن، کسانی در این باره قلم زدهاند و از گوشههایی از آن، پرده برداشتهاند؛ مانند داود سلیمانی در فهم الحدیث و نقد الحدیث، مهدی احمدی نورآبادی در عرضۀ حدیث بر قرآن، محمد هادی معرفت در مقدمۀ التفسیر الاثری الجامع، مهدی مهریزی در «نقد متن»،<FootNote No="148" Text=" چاپ شده در شماره 39 مجلۀ علوم حدیث.
عرضه حدیث بر قرآن</H3></H3></H3></H3> پاسخ دادن به این پرسش که «عرضۀ حدیث بر قرآن، چه معنایی دارد؟» چندان آسان نیست؛ چرا که قرآن، متشابه و باطن دارد و همۀ آن، امری ثابت نبوده و ظهوری ندارد تا بتوان به راحتی آموزههایی را با ظهور و یا نص آن تطبیق داد؛ کتابی که گویی حقیقت بخشی از آن را جز خداوند و یا صاحبان دانش خاص، کسی نمیداند؛<FootNote No="160" Text=" تفسیر العیاشی، ج1، ص11 و 16.
آیاتی وجود دارد که در آنها گفته شده که باید بر اساس «ما أنزل الله» حکم کرد،<FootNote No="178" Text=" سوره مائده، آیه 49.