چکیده:
ﮔﻔﺘﻤﺎن ﺗﻮﺳـﻌﻪ ﺑﻌﺪ از ﻋﺒﻮر از ﻧﻈﻢ ﭘﻮزﯾﺘﯿﻮﯾﺴـﺘﯽ دﭼﺎر ﺗﺤﻮل ﻣﻔﻬﻮﻣﯽ ﺷﺪه اﺳﺖ. ﭼﻨﯿﻦ ﺗﺤﻮﻟﯽ از روﯾﮑﺮدﻫﺎی ﭘﻮزﯾﺘﯿﻮﯾﺴـﺘﯽ ﺑﻪ ﺳـﻤﺖ روﯾﮑﺮدﻫﺎی ﭘﺴـﺎ ﺳﺎﺧﺘﺎری ﺑﺎ روﯾﮑﺮد ﭘﺴﺎ ﺗﻮﺳﻌﻪﮔﺮاﯾﯽ ﮐﻪ وﺟﻬﯽ از آن اﺳـﺖ، ﻫﻤﭙﻮﺷـﺎﻧﯽ دارد. از ﻋﻤﺪه دﻻﯾﻞ ﭼﻨﯿﻦ ﺗﺤﻮﻟﯽ ﮐﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﺳﺎﺧﺘﺎرﺷﮑﻨﯽ در ﻧﻈﻢ ﭘﻮزﯾﺘﯿﻮﯾﺴﺘﯽ ﺗﻮﺳـﻌﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ، ﻣﯽﺗﻮان ﺑﻪ ﺗﻔﺴﯿﺮﻫﺎ و روﻧﺪﻫﺎی ﺟﺪﯾﺪ ﺗﻮﺳﻌﻪ در ﮐﻨﺎر ﺟﺮﯾﺎن ﺟﻬﺎﻧﯽ ﺷﺪن اﺷﺎره ﮐﺮد. روﯾﮑﺮد ﭘﺴﺎ ﺗﻮﺳﻌﻪﮔﺮاﯾﯽ ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ ﺟﻠﻮهﻫﺎﯾﯽ از ﻣﺪرﻧﯿﺴﻢ اﻧﺘﻘﺎدی، ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺑﺪﯾﻞ، ﺗﺤﻠﯿﻞ ﮔﻔﺘﻤﺎﻧﯽ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺗﻮﺳـﻌﻪ اﻧﺴـﺎﻧﯽ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﭘﺎﯾﺪار اﺳﺖ. ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ روﯾﮑﺮدﻫﺎی اﺧﯿﺮ را ﻣﯽﺗﻮان اﺑﻌﺎد ﭘﺴﺎﺗﻮﺳﻌﻪ ﮔﺮاﯾﯽ ﺗﻮﺳﻌﻪ در ﻫﺰاره ﺳﻮم داﻧﺴﺖ. ﻧﻮﺷﺘﺎر ﺣﺎﺿﺮ در ﺻﺪد واﮐﺎوی و ارزﯾﺎﺑﯽ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺑﺎ ﻣﺎﻫﯿﺖ ﻋﻠﯽ و ﺗﺒﯿﻨﯽ در ﭘﺎراداﯾﻢ ﭘﺴﺎ ﺗﻮﺳﻌﻪﮔﺮاﯾﯽ اﺳﺖ.
The discourse of development has been conceptually changed after passing through the stage of Positivism. Such a change، as an approach، has occurred from positivism to post-structuralism. The causes of this transformation could be due to the new order of post-development and globalization. Post-development approach based on the effects of critical modernism، alternative developments، and sustainable development. Therefore، recent approaches can be considered as aspects of post-development in the third millennium. This article seeks to analyze and evaluate the causal and explanatory nature of paradigm of post-development.
خلاصه ماشینی:
رویکرد پسا توسعه گرایی مبتنی بر جلوه هایی از مدرنیسم انتقادی، توسعه بدیل ، تحلیل گفتمانی توسعه ، توسـعه انسـانی و توسعه پایدار است .
این تغییر هم زمینه را برای ظهور مکتب وابسـتگی فراهم کرد و هم شـرایط امر توســعه را به گونه ای فراهم کرد که توسـعه سـیاسی بخواهد با مقوله فرهنگ سیاسی، افق های جدیدی در امر توسعه باز گشـاید.
با چنین پویش ناشـی از جهانی شـدن و نیز پیدایی بدیل توسعه ، طبیعی به نظر می رسید که جنبه های سـیاسـی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی توسعه در قالب توسعه پایدار مورد تجزیه وتحلیل قرار گیرد (قوام ، ١٣٨٨: ١٧٩).
٢- ارزیابی و تبیین نشانگان پارادایم پسا توسعه گرایی پارادایم پساتوسعه گرایی با نقد غربی مدرنیته ، نظریه انتقادی، پساساختارگرایی و جنبش بوم شناختی ، روش شناسی فوکویی و تحلیل گفتمانی توسعه ، مقارنت و همپوشانی دارد (قوام ، ١٣٨٩: ٢٤٧).
1- Human Development 2- Discourse روش تحلیل گفتمانی ١ از نظر روش شـناسـی دارای ویژگیها و خصـوصـیاتی است که این روش را از دیگر روش های علوم اجتماعی متمایز میکند.
در این شرایط آنچه از تحلیل گفتمانی توسعه حاصل می گردد چیزی جز هدف های واهی و دستاوردهای مادی نخواهد بود که بدون شک برای مردم جهان سوم می تواند خسارت بار باشد ( .
از پویش های اصلی رویکرد توسعه بدیل ، توجه به بومی شـدن امر توسـعه بود، به این جهت که مقوله ای چون توسـعه ای دیگر با تأکید بر خوداتکایی و توسـعه درون زا بتواند از پس آن حاصـل آید.