چکیده:
منطقه غرب آسیا، از دیرباز کانون بحران های امنیتی ، سیاسی و ایدئولوژیک و همواره آبستن تحولاتی گسترده و ژرف بوده است . ظهور، رشد و گسترش حرکت های خشونت زا و گروه های تروریستی نمونه ای از این تحولات است . از یک سو، حراست از اسلام و از سوی دیگر تقابل با هجمه نظام اومانیستی غرب ، همواره دستاویز گروهک های تروریستی بوده است . شکل جدیدی از فعالیت های سلفی گری فرانوین در خاورمیانه تلقی می شود. نخستین مستمسک این گروه در اقدامات تروریستی را شاید بتوان سقوط دولت هایی مانند سوریه و عراق دانست که به نحوی به زعم آنان ، هم پیمان نظام کفر تلقی می شوند. البته باید افزود بسیاری از پژوهشگران تاسیس این گروهک سلفیـتکفیری را فراسوی مسائل عقیدتیـ ایدئولوژیکی می دانند. اما چگونه می توان در قالبی تئوریک به بررسی این جریان های افراطی پرداخت ؟ نویسندگان مقاله شکل گیری داعش را با استفاده از تئوری های تلفیقی بسیج منابع چارلز تیلی و نظریه بحران توماس اسپرینگز تبیین کرده اند؛ به سخن دیگر، شکل گیری هر بحرانی را می توان به دلایل متعددی نسبت داد. نوشتار پیش رو نیز شکل گیری و بسط بحران فزاینده گروهک تروریستیـ تکفیری داعش را با استفاده از بسیج منابع چارلز تیلی تشریح و با بهره گیری از تئوری بحران اسپرینگز تفسیر و تحلیل کرده است . بدین منظور از منابع مکتوب و مجازی نیز استفاده شده است .
خلاصه ماشینی:
Regime Change نوشتار کنونی دو هدف کلان را پیگیری می کند: نخست ، تبیین این موضوع که شکل گیری گروهک تروریستیـ تکفیری داعش با استفاده از تئوری بحران توماس اسپرینگز چگونه بوده است ؟ به سخن دیگر، داعش در شکل گیری و اقدامات تروریستی خود برای ساقط کردن دولت اسد در سوریه و دولت عراق ، چه رویکردهایی اتخاذ کرده است ؟ دوم ، داعش پس از قوام نسبی خود و برای بحران سازی ، چه منابعی را بسیج کرده است ؟ با دنبال کردن این دو هدف کلان ، اهداف داعش نیز تبیین می شود.
در این مقاله ، بر اساس تئوری تیلی می توان توطئه های سیاسی آمریکا و هم پیمانان منطقه ای اش را در قبال تشکیل و تأسیس گروهک تروریستیـ تکفیری داعش ذیل کنش جمعی قرار داد و چالش ها میان دولت های عراق و سوریه (در قالب اعضای حکومت ) و داعش (در قالب چالشگر حکومت ) را در این راستا تبیین کرد و در ادامه بر اساس تئوری اسپرینگز به برخی رویکردهای اتخاذی رجال سیاسی و هم پیمانان عراق و سوریه مانند جمهوری اسلامی ایران بر اساس شناخت ، تشخیص ، بازسازی و ارائه راه حل هایی درباره حل بحران های داعش پرداخت .
در ادامه برخی از مهم ترین دلایلی را که داعش دو کشور عراق و سوریه را کانون بحران سازی ها قرار داده است ، بررسی خواهیم کرد: ـ پس از خروج نیروهای آمریکایی از عراق ، موقعیت مناسبی برای فعالیت های تروریستی ایجاد شد (به علت خلأ قدرت در عراق ).