چکیده:
این مقاله ، نتیجه یک مطالعه توصیفی ـ تبیینی از نوع علی ـ مقایسه ای است که ابتدا به مطالعه میزان استفاده از ماهواره و نوع انتخاب کانال ها، و رابطه ی آن با میزان دینداری جوانان ١٨ تا ٢٩ سال در شهرستان سنندج پرداخته است . سپس عوامل موثر بر میزان استفاده از ماهواره و تفاوت میزان استفاده در بین بینندگان شهری و روستایی این منطقه را نیز تحلیل کرده است . به لحاظ نظری، مساله تماشای تلویزیون ماهواره ای و اثر آن بر دینداری را با ترکیب نظریه «کاشت » و نظریه «عرفیشدن » پیتر برگر مورد استفاده قرار دادیم . به لحاظ روش شناسی نیز از پیمایش میدانی استفاده کردیم که در آن حجم نمونه بالغ بر ٥٨٣ نفر از جوانان شهر و روستاهای سنندج در بازه زمانی ١٣٩١ ـ ٩٢ می شد. برخی یافته های پژوهش نشان میدهد که از یک طرف ، متغیرهای «وضعیت اجتماعی ـ اقتصادی»، «جنسیت » و «سن » فاقد رابطه ی معنادار با میزان استفاده از ماهواره هستند. اما متغیرهای «وضعیت تاهل »، «تحصیلات » و «شغل » دارای رابطه ی معناداری با میزان استفاده از ماهواره میباشند. از طرف دیگر این فرض که «میزان استفاده از ماهواره با میزان تعلق و پایبندی دینی رابطه معنادار دارد»، در بین بینندگان شهری تایید شد اما در بین بینندگان روستایی تنها میتوان گفت که در دو بعد اعتقادی و پیامدی، ماهواره به میزان اندکی موجب کاهش تعلق و پایبندی دینی شده است . چگونگی استفاده از ماهواره و نوع کاربرد آن (فرهنگی، سیاسی، تفریحی و اطلاعاتی) نیز بر میزان دینداری تاثیر معنادار نداشته است . نتایج آزمون t نیز نشان داد که تفاوت میزان استفاده از ماهواره در بین جوانان شهر و روستاهای سنندج معنادار نیست ؛ با این حال بر مبنای نظریه «کاشت »، ماهواره در کنار عوامل دیگر در بین جوانان شهری به نسبت جوانان روستا با شدت بیشتری در چهار بعد اعتقادی، عاطفی، پیامدی و مناسکی منجر به تغییر نگرش ها و رفتارهای دینی شده است .
This paper is the result of a descriptive-explanatory and causal-comparative study on the rate of satellite TV use and the Sanandaji users’ preference of one channel to the others. The paper seeks to explain whether there is a causal relationship between satellite use and level of religiosity among 18 to 29 year old youth population in the great Sanandaj area. Theoretically we addressed the problematic of interaction between Satellite use and religiosity with a synthesis between cultivation theory and Peter Berger’s secularization theory. Methodologically، we used a field survey in 2012 and 2013 and worked with 583 samples taken from the city of Sanandaj and some nearby villages. Some of the findings indicate that variables such as socio-economic status، gender، and age have no significant relationship with rate of satellite use. Variables such as marital status، level of education، and occupation have significant relationship with rate of satellite use. In addition، we tested the hypothesis “the rate of satellite use has correlation with the rate of religious beliefs and practices”. The hypothesis tuned out to be true among the urban residents whereas what can be said about the rural residents is that satellite use has some minor effects on two dimensions of religious practices، i.e.، the belief dimension and the consequential dimension and has contributed to their decrease. It should also be noted that the purpose of the satellite TV use (cultural use، political، entertainment، information) did not have any significant effect on the rate of religiosity. The result of the T test indicated that there was not any significant relationship between rural and urban residents in terms of the rate of satellite use. Nevertheless، using cultivation approach we can claim that a combination of satellite use and other factors affected urban youth than rural youth in all four dimensions of religiosity (belief، emotional، consequential، and ritual).
خلاصه ماشینی:
"نتایج آزمون t نیز نشان داد که تفاوت میزان استفاده از ماهواره در بین جوانان شهر و روستاهای سنندج معنادار نیست ؛ با این حال بر مبنای نظریه «کاشت »، ماهواره در کنار عوامل دیگر در بین جوانان شهری به نسبت جوانان روستا با شدت بیشتری در چهار بعد اعتقادی، عاطفی، پیامدی و مناسکی منجر به تغییر نگرش ها و رفتارهای دینی شده است .
اثر محل زندگی، کاربرد ماهواره و اثر تعاملی محل زندگی و کاربرد ماهواره بر دینداری بینندگان شاخص ها منابع واریانس مجموع مجذورات درجه آزادی میانگین مجذورات نسبت F مشاهده شده سطح معناداری محل زندگی(شهر یا روستا) 4624/95 1 4624/95 29/69 0/000 کاربرد ماهواره 375/50 3 125/16 0/80 0/492 اثر متقابل محل زندگی×کاربرد ماهواره 169/28 3 56/42 0/36 0/780 باقیمانده 5881/72 378 155/72 - - کل 801816/65 386 - - - ب : رابطه عوامل مؤثر بر میزان استفاده از ماهواره در زمینه تحلیل فرضیات فرعی پژوهش ، مبنی بر رابطه عوامل مؤثر بر میزان استفاده از ماهواره ، نتایج تحلیل داده ها به شرح ذیل است : به منظور آزمون فرضیه سوم ، چهارم و پنجم تحقیق ، متغیرهای «وضعیت اجتماعیت اقتصادی »، «تحصیلات » و «سن » پاسخگویان با متغیر «میزان استفاده از ماهواره » به صورت دو به دو مورد مقایسه و تحلیل قرارگرفته انـد."