چکیده:
اندکی پیش از مشروطیت و دورة پس از آن در تاریخ ایران، عصر تقابل فرهنگ سنتی و جدید با یکدیگر بود و از اینرو زمینهای فراهم آمد تا محققان و فعالان فرهنگی به انگیزة شناساندن پیشینة فرهنگ و ادبیات بومی به کودکان یا آشنا کردن آنان با سنتهای نوپدید، به بازنویسی متون کهن یا بازآفرینی آنها یا بازپردازی و ترجمهشان، دست بگشایند. بنابراین، بازنویسی در این دوره به ابزاری برای معرفتافزایی دربارة فرهنگ کهن و شناخت فرهنگ و ادبیات نو بدل گشت. آثار بازنوشتة این دوره، در ردههای موضوعی گوناگونی جای میگیرند که اخلاق و تربیت از سترگترین آنهایند. این مقاله به بررسی یکی از این آثار به نام اخلاق مصور، بازنوشتة ابراهیمخان صنیعالسلطنه میپردازد که اثری آمیخته (مرکب) از امثال و اشعار و حکایات و روایات اخلاقی ـ تربیتی برگرفته از پیشاثرهای متنوع است.
خلاصه ماشینی:
"گونهشناسی کتاب کتابهایی که به بیان تاریخ و معرفی آثار مترجمان فارسی از دورة قاجار تا پیش از ۱۳۵۷ پرداختهاند، بهرغم معرفی جامع آثار در این بازة زمانی، از اخلاق مصور نامی به میان نیاوردهاند (برای نمونه، کمالی، ۱۳۹۲؛ قریشی، ۱۳۹۳) که شاید سبب نام نبردن آنها از این اثر در فهرست ترجمههای دورة قاجار، تألیفی (نوشته) دانستن آن بوده باشد، اما این اثر نیز «بازنوشته»ای ناظر و معطوف به امثال و حکایات کهن به شمار میرود و بررسیاش، با توجه به قواعد و اصول «بازنویسی» امکانپذیر و شایسته است، اما پیش از بررسیدن درونمایة کتاب، شماری از مفاهیم در زمینة نقد ادبی و تبارشناسی (نسبشناسی) متون باید بازشناسی شوند.
شابک: ۶-۱-۹۵۰۲۵-۶۰۰-۹۷۸ اخلاق مصور۲، آمیغنوشتهای برای مخاطب کودک و نوجوان است شماری از محققان نام «آمیغنویسی» را برای این کار برگزیدهاند که سه مرحله دارد: گزینش چند پیشمتن؛ گزینش پارههایی از آنها؛ آمیختن درونمایة پیشمتنها با یکدیگر گمان میرود قالب کتاب لافونتن یا کتابهایی از این دست، در ساماندهی اخلاق مصور تأثیر گذارده باشد شماری از حکایتهای کتاب، اخلاق فردی را در برابر اخلاق جمعی در بر دارند و برخی از آنها، اخلاقی دینی را در برابر اخلاق عرفی و پارهای از آنها، بیشتر از دلالتهای تربیتی در زمینة «مهارتهای زندگی»، برخوردارند کتاب از دید سبک ادبی، در جرگة آثار «نمادین» (سمبولیک) میگنجد؛ زیرا بیشتر یا حتی همة حکایات کتاب در بر دارندة تمثیلاتیاند بهترین شیوه برای انتقال مفاهیم نامحسوس و انتزاعی به کودک، «تشبیه» و «تمثیل» و همانند کردن مفاهیم «معقول» به مفاهیم «محسوس» است معرفی کتاب Sun, R."