چکیده:
امروزه به منظور تحکیم و تقویت توسعه سیاسی جامعه ایرانی، آنچه در «سواد رسانه ای» مطرح میشود، آموزش مهارت های لازم برای برقراری ارتباطی متفکرانه و آگاهانه با رسانه ها و در عین حال ، به وجـود آمدن نگاهی دقیق ، نقاد و تحلیلی به پیام های رسانه ای (نوشتاری، دیداری و شنیداری) است . از ایـن رو، در پژوهش حاضر که با بهره گیری از رویکرد توصیفی ـ تحلیلی و ابزار کتابخانه ای به رشـته تحریـر در آمده است این پرسش اصلی مطرح میشود که سواد رسانه ای چگونه مـیتوانـد در تحکـیم و تقویـت توسعه سیاسی در جامعه ایرانی موثر باشد؟ نتایج به دست آمده با توجه به بررسی ویژگیهـای توسـعه سیاسی از یک سو و مولفه های سواد رسانه ای از سوی دیگر نشان میدهد که یکی از لوازم تقویت فرایند توسعه سیاسی در جامعه ایرانی، ارتقای سواد رسانه ای شهروندان است تا رسانه ها بتواننـد کارکردهـای مطلوب خود را در این زمینه ادامه دهند و به بالا رفتن آگاهی شهروندان کمک کننـد. همچنـین ارتقـای فهم و سواد رسانه ای میتواند بر نقش رسانه ها تاثیرگذار باشد و تسریع و تقویت توسـعه سیاسـی را در جامعه ایرانی موجب شود.
خلاصه ماشینی:
همان گونه «جیمز دبلیو پاتر» در کتاب «نظریه سـواد رسـانه ای» اظهار کرده است ، افراد به طور میانگین ٧٠ درصد از زمان یک روزشان را به اسـتفاده از رسانه اختصاص میدهند، در مقابل ، کمتر از ٢١ درصد از ایـن زمـان را وقـف کارهـای دیگر میکنند (ترجمه یزدیان و همکاران ، ١٣٩١، ص ٢٧) و درست در همـین جاسـت که مبحـث سـواد رسـانه ای بـرای آگـاهی شـهروندان بـه عنـوان مخاطبـان کنشـگر در تجزیه وتحلیل رسانه و محتوای آن مطرح میشود؛ چراکه هدف سواد رسانه ای ١ هوشـیار کردن ، اختیار بخشـیدن و آزاد سـاختن مخاطـب اسـت (زارع کهـن ، ١٣٩٣، ص ١٠٩).
1. media literacy درواقع یکی از پیامدهای تحلیل و درک پیام هـای رسـانه ای، بـالا رفـتن سـطح آگـاهی شهروندان است که میتواند منجر به مواجهه آگاهانه و تحلیلی با محتوای رسانه ها و در نتیجه ، تقویت ساختارهای دموکراتیک جامعه شود؛ به عبارت دیگر، شهروندان میتوانند از این طریق به مشروع سازی گزینه های سالم تر در رسانه کمک کنند؛ زیرا هـر شـهروند فعال ، باسواد و آگاه میتواند در ایجـاد تغییـرات اجتمـاعی مثبـت دارای نقـش باشـد و واکنش خود را در برابر رسانه ها نشان دهد و تنها بیننده صرف نباشد (صالحی امیـری و همکاران ، ١٣٨٧، ص ١٤).
به بیان دقیق تر، هدف سواد رسانه ای ایـن اسـت کـه بـه مردم کمک کند تا به جـای آنکـه مصـرف کننـدگانی فرهیختـه باشـند، بـه شـهروندانی فرهیخته تبدیل شوند؛ بنابراین به دنبـال راهـی بـرای امتـداد دادن بـه مـردم سـالاری در جامعه ای است که این مفهـوم در آن بـه طـور مبسـوط ، تعریـف و نوشـته شـده باشـد (بصیریان و همکاران ، ١٣٨٥، ص ٣٦).