چکیده:
حسب مادهی یک قانون مسئولیت مدنی، مسئولیت برمبنای تقصیر استوارشده است . اما قانون مدنی الزاما تقصیر خوانده را شرط تحقق مسـئولیت ندانسـته اسـت . هرچنـد درحقوق موضوعه ایران تقصـیر مبنـای منحصـر مسـئولیت نیسـت امـا نقشـی کـه در مسئولیت مدنی دارد قابل انکار نیست . نقش تقصیر در مسئولیت های مبتنی بر تقصیر، شرط تحقق مسئولیت مدنی است و در مسئولیت های مطلق ، باعث میشـود تـا زیـان دیده راه دیگری جهت اقامه دعوی بیاید و در مسئولیت هایی که قـانون گـذار تقصـیر خوانده رامفروض میداند، زیان دیده اصولا نیـازی بـه اثبـات تقصـیر جهـت مطالبـه خسارت ندارد. در نظام کامن لا نیز مسئولیت مدنی مبنای منحصری ندارد. با مطالعه در این نظام حقوقی دیده میشود گاه دادگاه ها بر اساس مسئولیت مطلق رای داده انـد و در مواردی نیز وجودتقصیر را برای تحقق مسئولیت ضـروری تلقـی کـرده انـد. نقـش تقصیر در جبران خسارت، هنگا میاست کـه خوانـده مرتکـب غفلـت قابـل اغمـاض میشود وحسب قانون این اختیار به دادرس داده میشود که در میزان خسـارت بـرای خوانده تخفیف قایل شود.
خلاصه ماشینی:
نقش تقصیر در مسئولیت های مبتنی بر تقصیر، شرط تحقق مسئولیت مدنی است و در مسئولیت های مطلق ، باعث میشـود تـا زیـان دیده راه دیگری جهت اقامه دعوی بیاید و در مسئولیت هایی که قـانون گـذار تقصـیر خوانده رامفروض میداند، زیان دیده اصولا نیـازی بـه اثبـات تقصـیر جهـت مطالبـه خسارت ندارد.
با توجه به وجود مسـئولیت هـای بـدون تقصیر در حقوق ایران اشاره به لزوم نامشروع بودن فعل ضروری است هرچنـد کـه از ماده ١ قانون مسئولیت مدنی چنین مفهومی استنباط نمیشود.
در تقصیر ثالث چنان چه زیان دیـده تحـت تاثیر تقصیر فاعل زیان مرتکب تقصیر شود رابطه سببیت بین نیز وقتـی کـه ثالـث تنهـا سبب ورود زیان به زیاندیده باشد، باید او را مسئول دانست زیرا رابطه علیت بین فعل خوانده و حادثه زیانبار را قطع میکند اما آن چه درخصوص تقصیر ثالث و زیاندیـده حایز اهمیت است موثر بودن هر دو تقصیر و نحوه تقسیم مسئولیت است .
گاهی تقصیر یک شخص باعث از بین رفتن مسئولیت فاعل زیان میشـود مثـال آن مادهی ١٢١٦ قانون مدنی است که صغیر یا مجنـون یـا غیررشـید را در صـورت ورود ضرر ضامن میداند اما حسب مادهی ٧ قانون مسئولیت مـدنی چنانچـه سرپرسـت یـا محافظ صغیر غیرممیز و مجنون در نگهداری آنها کوتاهی کرده و مرتکب تقصیر شـود، مسئول جبران خسارت وارده خواهد بود درواقع مسئولیت مبتنی بر تقصیر در این مورد بر مسئولیت مطلق ، مقدم شده است .