چکیده:
رسالت خطیر ادبیات تطبیقی، تشریح خط سیر روابط و مناسبات بین ادبیات و فرهنگ ملل جهان و تأکید و توسعه مبادلات فکری، ادبی، فرهنگی و مذهبی است. مقایسه سفر روح به عالم علوی همواره جزو مقولههای مشترک ملل در داستانهای تمثیلی بوده است. سفر روحانی به عالم معنوی درونمایه اصلی داستان ادریس(علیه السلام) در فرهنگ اسلامی و «کمدی الهی» دانته در فرهنگ مسیحی است. این دو سفر در سه مرحله طی میشود؛ با این تفاوت که سفر ادریس(ع) شامل قبض روح، جهنم و بهشت است و سفر دانته در «کمدی الهی» در دوزخ، برزخ و بهشت انجام میشود. سفر ادریس(ع) نوعی سفر معنوی است که منشأ الهی دارد در حالی که سفر دانته در «کمدی الهی» سفری خیالی است. هدف پژوهش حاضر بررسی و سنجش وجوه اشتراک و افتراق این دو سفر در فرهنگ اسلام و مسیحیت است.
خلاصه ماشینی:
مقایسه سفر روحانی ادریس(ع) در فرهنگ اسلامی و دانته در کمدی الهی تاریخ دریافت: 15/1/95 محمدرضا نصر اصفهانی 1 تاریخ پذیرش: 19/5/95 نسرین تهمتن 2 چکیده رسالت خطیر ادبیات تطبیقی، تشریح خط سیر روابط و مناسبات بین ادبیات و فرهنگ ملل جهان و تأکید و توسعه مبادلات فکری، ادبی، فرهنگی و مذهبی است.
پژوهش حاضر، سفر روحانی ادریس پیامبر(ع) در ادبیات اسلامی و دانته آلیگری در «کمدی الهی» را از جهت درونمایه، مبانی مذهبی و فلسفی، مقایسه کرده و تا حد معینی به وجوه اشتراک و افتراق آنها پرداخته است.
مقایسه درونمایه سفر روحانی ادریس(ع) و دانته در کمدی الهی چنان که آمد، موضوع هر دو سفر، سیر روح در مقامات معنوی است.
قبل از دانته نوشته شده است؛ پس میتوان گفت وی، پیش از سرودن «کمدی الهی» خود با این مضامین و داستانهای تمثیلی در ادبیات اسلامی آشنایی داشته است.
فرجام سخن این که ادریس(ع) از پیامبران الهی است و با موجودات عالم معنوی در ارتباط است و در فرهنگ اسلامی دارای مرتبه عالی است اما دانته شخصیتی ادبی است که جایگاه او برای کسانی شناخته شده و ارزشمند است که با ادبیات آشنا هستند.
چنانکه آمد موضوع هر دو سفر(ادریس(ع) و دانته آلیگری) سیر روح در مقامات معنوی است که هر دو در سه مرحله، طی میشود؛ با این تفاوت که ادریس(ع) سفر روحانی خود را در سه مرحله قبض روح، جهنم و بهشت، به فرمان خداوند و به راهنمایی ملک الموت(فرشته درگاه الهی) طی میکند و مرحلهای به نام برزخ ندارد و زمان در آن مطرح نشده است.