چکیده:
سیاست که در واقع عرصه مدیریت جامعه است و وظیفه تنظیم قواعد حاکم بر روابط سیاسی میان نیروهای اجتماعی را دارد از دیدگاه اقشار، طبقهها، نیروها و گروههای مختلف اجتماعی قابل بررسی است. در این میان دانشجویان نیز بهعنوان یک قشر یا نیروی اجتماعی هستند که نگرش و نگاه آنان به سیاست و مقولات مربوط به آن حائز اهمیت و قابل بررسی است. همچنین به نظر میرسد محصلین رشتههای مختلف بر حسب رشته آنها، بهلحاظ رفتار و نگرش، نسبت به امر سیاسی گرایشات متعدد و متفاوت داشته باشند. تفاوتهایی که بهلحاظ روشی و محتوایی بین علوم طبیعی و علوم انسانی وجود دارد، محیط مورد مطالعه آنها و نیز موضوعها و پدیدههایی که در هر یک از علوم فوق مورد مطالعه دانشپژوهان آن قرار میگیرد، همه و همه از جمله مباحثی است که بر گرایش سیاسی آنان اثر میگذارد. پژوهش حاضر که با روش پیمایشی و با ابزار پرسشنامه و بر مبنای روش خوشهای چندمرحلهای، بر روی 264 نفر (بر اساس جدول مورگان) از دانشجویان دانشگاه تهران انجام گرفته است نشان میدهد که بین رشتههای مختلف تحصیلی (فنی و مهندسی، علوم پزشکی، علوم انسانی و ادبیات و هنر) و گرایش سیاسی دانشجویان (ابعاد گرایش سیاسی: مشارکت سیاسی، مشروعیت سیاسی، هویت سیاسی، جریان سیاسی و قدرت سیاسی) رابطه وجود دارد. بدین صورت که دانشجویان گروه علوم انسانی نسبت به دانشجویان سایر گروههای تحصیلی بهلحاظ گرایش سیاسی با هم تفاوت معناداری دارند. بر مبنای یافتههای پژوهش حاضر، صحت فرضیه فوق از آنجاست که دانشجویان گروه علوم انسانی در سه بعد از ابعاد پنجگانه گرایش سیاسی-یعنی مشارکت سیاسی، جریان سیاسی و هویت سیاسی- نسبت به دانشجویان سایر گروهها باهم متفاوتاند، اما در دو بعد دیگر از ابعاد گرایش سیاسی تفاوت معناداری بین گروههای مختلف تحصیلی مشاهده نشده است.
خلاصه ماشینی:
پژوهش حاضر که با روش پیمایشی و با ابزار پرسشنامه و بر مبنای روش خوشه ای چندمرحله ای، بر روی ٢٦٤ نفر (بر اساس جدول مورگان ) از دانشجویان دانشگاه تهران انجام گرفته است نشان میدهد که بین رشته های مختلف تحصیلی (فنی و مهندسی، علوم پزشکی، علوم انسانی و ادبیات و هنر) و گرایش سیاسی دانشجویان (ابعاد گرایش سیاسی: مشارکت سیاسی، مشروعیت سیاسی، هویت سیاسی، جریان سیاسی و قدرت سیاسی) رابطه وجود دارد.
بر مبنای یافته های پژوهش حاضر، صحت فرضیه فوق از آنجاست که دانشجویان گروه علوم انسانی در سه بعد از ابعاد پنج گانه گرایش سیاسی-یعنی مشارکت سیاسی، جریان سیاسی و هویت سیاسی- نسبت به دانشجویان سایر گروه ها باهم متفاوت اند، اما در دو بعد دیگر از ابعاد گرایش سیاسی تفاوت معناداری بین گروه های مختلف تحصیلی مشاهده نشده است .
تفاوت هایی که به لحاظ روشی و محتوایی بین علوم طبیعی و علوم انسانی وجود دارد و نیز موضوع ها و مباحثی که در هر کدام از عرصه های فوق مورد مطالعه دانش پژوهان آن عرصه قرار میگیرد، همه و همه از جمله مباحثی است که بر گرایش آنان نسبت به امر سیاست ، از میزان و نحوه مشارکت آنان تا دیدگاه آنان نسبت به مشروعیت سیاسی و دیگر شاخص های گرایش سیاسی، اثر میگذارد.