چکیده:
این مقاله در یک نگاه روش شناسانه در صدد است به بررسی روش بهره گیری از روایات در تفسیر «الفرقان فی تفسیر القرآن بالقرآن » تالیف آیت الله محمد صادقی تهرانی بپردازد. روش تفسیری مفسر در این تفسیر روش قرآن به قرآن است که مفسر بر این روش در سراسر تفسیر خویش پایبند مانده است ؛ اما این روش تفسیری مانع استفاده گسترده از روایات تفسیری در فهم بهتر آیات نشده است . البته سبک و شیوه تفسیری مفسر و نوع مواجهه ایشان با روایات تفسیری سبب آن شده است که مفسر در برخورد با روایات رویکرد خاصی را اعمال کند. معیار اصلی مفسر در این تفسیر، خود قرآن است و روایات نقش شارح و موید منطوق و مفهوم ظاهر آیه را بر عهده دارند و یا ابعاد معانی آیه را گسترش میدهند. در دیدگاه مفسر تفسیر قرآن بر پایه روایات معتبر، جدا از تفسیر قرآن به قرآن نبوده با این تفاوت که رتبه آن موخر از قرآن به شمار آمده است بدین صورت که تا آیه ای در پرتو آیات دیگر تفسیر نشود نوبت به روایات تفسیری نمیرسد.
خلاصه ماشینی:
"» همان طور که از سخنان این مفسر فهمیده میشود، معیار اصلی در این تفسیر، خود قرآن است و روایات نقش شارح و مؤید منطوق و مفهوم ظاهر آیه را بر عهده دارند و یا ابعاد معانی آیه را گسترش میدهند؛ اما نکته بسیار مهم در گفتمان قرآنی آیت الله صادقی، نوع مواجهه ایشان با روایات تفسیری است .
51 به عنوان نمونه ، ایشان روایاتی را که «صبر» در آیه شریفه : ﴿و استعینوا بالصبر و الصلاة و إنها لکبیرة إلا علی الخاشعین ﴾ (بقره :٤٥)؛ از صبر و نماز یاری جویید «و با استقامت و مهار هوسهای درونی و توجه به پروردگار، نیرو بگیرید» و این کار، جز برای خاشعان ، گران است » را تفسیر به «صوم » کرده اند از باب جری و تطبیق و بیان مصداق آیات دانسته ، مینویسد:« فالأحادیث المفسرة له بالصوم من باب الجری و بیان 33 المصداق » نمونه دیگر از همین بخش ، روایاتی است که دلالت دارد مقصود از «إمام مبین » در آیه ﴿و کل شیء أحصیناه فی إمام مبین ﴾ امام علی علیه السلام است ."