چکیده:
محیط مجاور یخچالی سبلان با زمین های نقش دار و برفساب، اشکال حاصل از حرکت توده ای مانند یخچال
سنگی 2 و سولیفلاکشن 3، تشکیل تالوس و پرتگاه های سنگی بریده مشخص می شود. این منطقه تا داخل منطقه یخچالی نیز ادامه می یابد. بالاتر از مرز پایین پریگلاسیر نمای اساسی پوشش گیاهی عبارت از تیپ اروسیبری 4 است . روش های متعددی برای تعیین مرز پایین مجاور یخچالی وجود دارد و مقایسه نتایج حاصل از رو ش های مختلف نشان می دهد که تکنیک های مختلف برای کوه سبلان می توانند نتایج متفاوت داشته باشند . ارتفاع حاصل از روش های مختلف برای مرز پایین پریگلاسیر بین 2800 تا 3655 متر تغییر می کند، امّا در رابطه با میانگین دمای سالیانه هوا مرز پایین فعالیت مجاور یخچالی حدود 3000 متر است.
خلاصه ماشینی:
واژگان کلیدی : مجاور یخچالی سبلان ، آب و هوای کوهستانی ، زمین های نقش دار، برفساب ، یخچال سنگی 1- Periglacier 2- Rockglacier 3- Solifluction 4- Uro siberian مقدمه 1 اصطلاح پریگلاسیر برای نخستین بار در سال های ١٩٠٩ و ١٩١٢ توسط لوزینسکی (نقل از فـرنـچ ، ١٩٨٨) برای توصیف شرایط متلاشی شدن سنگ ها بر اثر یخبندان در اروپای مرکزی عنوان شد.
آب و هوای کوهستانی سبلان و اشکال مجاور یخچالی فعال در دامنه های آن اثرات آب هوایی همواره در کوهستان ها نسبت به ارتفاع افزایش می یابد در نتیجه موجب شـدت تأثیـر 1- Permafrost سیستم مورفوژنیک می گردد (خیام ، ١٣٧٠) .
جدول ٢ ـ توزیع ارتفاعی پدیده های فعال مجاور یخچالی در کوهستان سبلان اشکال ناهمواری ارتفاع اشکال فعال از سطح دریا(متر) منبع برونزدهای آزاد سنگی ٤٨٠٠ ـ ٣٥٠٠ روانه های سنگی ٤٨٠٠ ـ ٣٤٥٠ مخروط های سنگریز ممتد (تالوس ) ٣٨٢٠ ـ ٣٥٠٠ مخروط های واریزه ای ٣٨٢٠ ـ ٣٦٠٠ یخچال های سنگی ٤٠٢٥ ـ ٣٥٢٠ زمین لغزه ها توفور جزایر سنگی برفساب 2500 3300٤٨٠٠ ـ ٣٦٠٠ +2800 خیام (١٣٧٢) خطیبی (١٣٧٩) (منبع دلال اوغلی ، ١٣٨١) شکل ٣ ـ دیاگرام دما ـ بارش موقعیت تقریبی متئورولوژیکی خط تعادل یخچالی زمان حاضر و پایین ترین حد زمین یخزده (٢- درجه سانتی گراد) را نشان می دهد( اقتباس از هوم لوم ، ١٩٨٨).