چکیده:
واسپاری مصوبه ای قانونی است که به موجب آن افراد حقیقی یا حقوقی که اثری را در نسخه های متعدد به صورت عمومی منتشر کرده اند، موظفند یک یا بیش از یک نسخه آن را به موسسه های ملی واسپاری نظیر 1کتابخانه ملی تحویل دهند. هدف ازتهیه این مقاله تبین جایگاه و اهمیت واسپاری قانونی در مجموعه 2 سازی کتابخانه ها است . لذا سعی شده است در مقاله حاضر به طور مختصر راجع به انواع واسپاری ، تاریخچه واسپاری قانونی در ایران و جهان ، عناصر تشکیل دهنده ، اهداف و فواید و معایب قانون واسپاری ٣ در ایران پرداخته شود. این مقاله به صورت مروری و کتابخانه ای با بررسی و مطالعات مجلات پژوهشی و کتب تخصصی انجام شده است .
خلاصه ماشینی:
و بنابر «آئين نامه اصلاحي آئين نامه تأسيس چاپخانه » مصوب سال ١٣٤٣ تصريح شده است "مديران چاپخانه ها مکلف اند دو نسخه از نشريه مورد چاپ را بعد از چاپ کامل متن و قبل از صحافي با ذکر کامل هويت مؤلف يا مترجم و تعيين تعداد نسخي که از اثر منظور منتشر خواهد شد به کتابخانه ملي تهران ارسال دارند تا حداکثر ظرف مدت ده روز در دفتر مخصوص که براي اين موضوع ترتيب داده ميشود به ثبت رسد".
همچنين در سال ١٣٥٦ آيين نامه اي توسط هيئت وزيران درباره نحو ثبت انتشار کتاب نشريات به تصويب رسيد، که ماده ٢ و ٣ از اين مصوبه بيان ميکند: "«ماده ٢: مديران چاپخانه ها مکلفند دو نسخه از نشريه چاپ شده يا ماشين شده را قبل از صحافي با ذکر کامل هويت مولف يا مترجم و تعيين تعداد نسخه هايي که منتشر خواهد شد به کتابخانه ملي ارسال دارند تا در دفتر مخصوصي که براي اين موضوع ترتيب داده شده است به ثبت برسد و شماره ثبت آن به متقاضي داده شود.
١ در سايت شوراي عالي انقلاب اين موصوبه بدين شکل آمده : "کليه ناشران دولتي و غيردولتي بازاء هر هزار نسخه از کتب منتشره دو نسخه و حداکثر ١٠ نسخه و نيز ناشران مطبوعات تعداد١٠ نسخه از نشريات خود را بايد به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي تحويل دهند وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي مکلف است که نسخه هاي مزبور را به ترتيب ميان :کتابخانه ملي ايران ، سازمان مدارک فرهنگي انقلاب اسلامي، کتابخانه مرکزي دانشگاه تهران ، کتابخانه مجلس شوراي اسلامي، کتابخانه مرکزي آستان قدس رضوي، کتابخانه مرکزي آيت الله العظمي مرعشي نجفي، مرکز اسناد انقلاب اسلامي و کتابخانه هاي عمومي ديگر توزيع کند.