چکیده:
هدف پژوهش حاضر پیبردن به چگونگی ترکیب سازیهای نظامی به لحاظ الگوهای ساختواژی آنها با تکیه بر بسامد نوع واژه - های مرکب است . در این راستا با لحاظ کردن چارچوب نظری بائر٢ (١٩٨٣) و با ارائه وتحلیل وتجزیه واژه های مرکب استخراج - شده از پیکره زبانی پژوهش وتقسیم بندی این واژه ها درانواع الگوهای ساختواژی ترکیب براساس مقوله دستوری اجزاء سازنده ، این یافته ها بدست آمد که در بین الگوهای ترکیب ، الگوی « اسم +ستاک فعلی( حال ) » دارای بالاترین بسامد نوع ، پر بسامدترین و زایاترین الگو و در مقابل الگوهای ترکیب « ضمیر + ستاک فعلی ( گذشته ) » ، « ستاک فعلی ( گذشته ) + ستاک فعلی ( حال ) » ، « ضمیر + صفت » ، « عدد + ضمیر » ، « عدد + ستاک فعلی ( حال ) » و «عدد + صفت » به طور یکسان به عنوان کم بسامدترین الگوهای ساختواژی ترکیب در ساخت واژه های مرکب پیکره به کار برده شده اند. نتایج این پژوهش حاکی از آن است که یکی از ویژگیهای واژه سازی نظامی، به کارگیری قواعد دستوری زبان فارسی در ترکیب سازی - های او، همچنین ابداع ترکیب های نو و بدیع است که تصور میشود ناشی از سبک نظامی باشد.
خلاصه ماشینی:
"کتب تألیف شده توسط زبان شناسان ایرانی و غیر ایرانی، بویژه متخصصان حوزة ساختواژه و همچنین مقالات و پایان نامه های مقاطع ارشد و دکتری در زمینۀ ساختواژه به طور کلی و به ویژه ترکیب ، مورد مطالعه قرارگرفته است و از آنجا که اساس کار بر پایه داده های استخراج شده از پیکره است ، لذا داده ها از پیکرة زبانی مورد استفاده ، یعنی خسرو و شیرین نظامی، جمع آوری و استخراج گردیده است و مقولۀ دستوری اجزاء سازنده واژه های مرکب براساس « فرهنگ معاصر فارسی امروز » تألیف صدری افشار تعیین شده است .
در پیکرة زبانی این پژوهش تقریبا با تمامی الگوهای ممکن ، واژه های مرکب ساخته شده ، حال برخی از این الگوهای ترکیب را که نسبتا از زایایی بیشتر برخوردار بوده اند یعنی الگوی « اسم + ستاک فعلی (حال ) » و « اسم + اسم » به میزان و بسامد بالاتری در واژه سازی مورد استفاده قرار گرفته و بعضی دیگر مانند الگوی « ستاک فعلی ( حال ) + ستاک فعلی ( گذشته ) » و « ضمیر +ستاک فعلی ( گذشته ) » را نسبت به الگوهای پر بسامد، کمتر در ترکیب سازی به کار گرفته شده است .
٦- نتیجه گیری نظر به بررسیهای صورت گرفته روی پیکرة زبانی پژوهش حاضراین یافته ها به دست آمد که فرایند ترکیب با بسامدی بالا و به صورت زایا، در خسرو و شیرین نظامی به کار رفته است و زایاترین و پر بسامدترین الگوهای ساختواژی ترکیب و نیز کم بسامدترین این الگوها در ساخت واژه های مرکب پیکره (به ترتیبی که در جدول (١) آورده شده است ) مشخص گردید."