چکیده:
زبانشناسی شناختی که در دو قرن اخیر ظهور نموده، روشهای خوبی برای بررسی و درک بهتر متون ارائه کرده است استعاره در این رویکرد استعاره مفهومی نامیده شده است این مقاله به بررسی استعاره مفهومی رحمت الهی در قرآن کریم که ساختار پیچیده و متشکل از چندین نوع استعاره دارد و بسط معنایی حاصل از آن که مالکیت و استیلا و علم خداوند به نعمات اخروی و دنیایی را بیان میکند، میپردازد.در شواهدی از آیات قرآن، رحمت خداوند همچون اموال گرانبها در گنجینههایی ذخیره شده که خداوند در مواقع لزوم و شایستگی بنده، برای بهرهمندی در آن را میگشاید یا نعمتهای معنوی مانند ارسال رسل و نزول قرآن به صورت بارانی که بر بندگان میبارد، مفهومسازی شده است و در گونه دیگری، رحمت خداوند بهمثابه ظرف یا پهنه وسیع یا حجیمی است که بنده میتواند داخل آن برود یا خارج از آن باشد. قرآن به کمک استعارههای مفهومی جهانی از اندیشه را به روی بشر گشوده و مفاهیم بسیار پیچیده از امور غیبی و مجردات را با زبانی ساده و ملموس به بشریت عرضه کرده است.
Cognitive linguistics appeared in the last two Century، has offered effective methods for studying and better understanding of the texts. In this approach، metaphor is called conceptual metaphor. This article investigates conceptual metaphor of Allah's Grace in the Holy Qur’an which is containing complicated structure and consisting of some kinds of metaphors. Furthermore، this article states the semantic expansion emerged by it i.e. possessiveness، dominance and the knowledge of Allah to the blessings of this world and the hereafter. In some verses of the Holy Qur’an evidences، the Allah's Grace is saved in treasure troves like precious properties and Allah opens their doors to human to take advantage of it when it is necessary and when the salve has merit، or spiritual blessings are conceptualized as a rainfall on salves like the sending prophets and the descent of Qur'an. And other species، Allah's Grace as a container or a broad area is that salve can could go inside it or outside of it. By conceptual metaphors، the Qur’an has opened a world of thought to man and presented with a simple and tangible language very complicated concepts of invisible affairs and immaterial for humanity.
خلاصه ماشینی:
"با این مفهومسازی از رحمت خدا به شکل اشیای نفیس که در گنجینهای که فقط خداوند میتواند در آن را بگشاید، به زبان ساده و ملموس میفهماند که «تمام خزائن رحمت نزد اوست و هر کس را لایق ببیند، مشمول آن میسازد و هر کجا حکمتش اقتضا کند، درهای آن را میگشاید و اگر جمله جهانیان دست به دست هم بدهند تا دری را که او گشوده است، ببندند یا دری را که او بسته، بگشایند، هرگز قادر نخواهند بود و این درحقیقت شاخه مهمی از توحید است که منشأ شاخههای دیگری میباشد» (مکارمشیرازی، 1374، ج18، ص170)؛ همچنانکه در تفسیر تبیین شده استعاره مفهومی «رحمت مال و دارایی است» بهکار رفته است و رحمت به شکل گنجینه ذخیره شده و نزد خداوند است و به محض بروز شایستگی از طرف بنده در نعمت به رویش باز میشود و با این مفهومسازی استعاری، استیلا و تسلط خداوند بر امور و نیازهای بندگان را میرساند و هم علم خداوند به نیازها و شایستگیهای انسان و آنچه را که استحقاقش را دارد، برای درک انسان مجسم شده است تا مالکیت خداوند را که مالکیت حقیقی است، در برابر مالکیت انسان که اعتباری و ناپایدار است، ملموس نماید."