چکیده:
در این پژوهش با بهرهگیری از رهیافت "سازمان صنعتی تجربی جدید" و بر اساس رویکرد ارائه شده توسط پانزار- روس ، به بررسی درجه رقابت و وضعیت ساختار رقابت و انحصار صنایع کارخانهای ایران در طی دوره ۹۰-۱۳۷۸ پرداخته شده است. در رویکرد پانزار- روس، قدرت بازاری از طریق اثرات ناشی از تغییرات قیمت نهادههای تولید بر روی درآمد تعادلی بنگاه محاسبه میشود و بازار به سه گروه رقابتی، انحصاری و رقابت انحصاری تفکیک میشود. با توجه به نتایج، به استثنای پنج صنعت که شاخص پانزار-روس منفی دارند و در شرایط انحصاری قرار دارند، دیگر صنایع در بازار رقابت انحصاری فعالیت مینمایند. همچنین، یافتهها حاکی از آن است که در شرایط رقابت انحصاری، تنها ۳ صنعت (با مقدار شاخص پانزار-روس بالاتر از ۵/۰) از شرایط مطلوبتری از منظر درجه رقابت برخوردارند و ۱۵ صنعت دیگر با مقادیر شاخص پانزار-روس کمتر از ۵/۰، در شرایط نزدیک به انحصار به فعالیت صنعتی میپردازند. با توجه به اینکه اکثر صنایع در شرایط انحصار و یا نزدیک به انحصار فعالیت میکنند، ساختار هزینه و تولید نسبتا ناکارامد اکثر صنایع را میتوان از دلایل مهم و اساسی انحصار و نزدیک به انحصاری بودن بازار صنایع برشمرد.
خلاصه ماشینی:
"Non-Structural Model New Empirical Industrial Organization Iwata (1974) Lau (1982) Panzar- Rosse Index Lerner Index مطالعات داخلی پور پرتوی، دانش جعفری و جلالآبادی (1388) با 2 شاخص سهم بنگاههای برتر و هرفیندال- هیرشمن به بررسی شاخصهای تمرکز و انحصار در 130 صنعت کد 4رقمی ISIC پرداخته و درجه رقابت و انحصار بخش صنعت را به تفکیک دو بخش دولتی و خصوصی مطالعه نمودند.
جدول2: اطلاعات طبقهبندی صنایع کشور بر اساس کد 2رقمی ISIC (rev 3/1) رجوع شود به تصویر صفحه منبع: مرکز آمار ایران با توجه به هدف پژوهش مبنی بر محاسبه درجه رقابت 23 صنعت کد 2 رقمی، نیاز به محاسبه کشش درآمد کل نسبت به قیمت هر نهاده و محاسبه مجموع کشش درآمد کل نسبت به نهادهها برای هر صنعت به طور جداگانه میباشد.
جدول5: طبقهبندی صنایع کد 2 رقمی بر اساس مقادیر سطح تولید نسبی و شاخص پانزار- روس رجوع شود به تصویر صفحه منبع: یافتههای پژوهشگر (*) واحد محاسبه: درصد در راستای بررسی مناسب مقادیر محاسبه شده درجه رقابت و همچنین تحلیل هرچه بهتر ساختار صنایع بر اساس شرایط بازار با معیار رقابت، انحصار و رقابت انحصاری، به دستهبندی درجه انحصار به 4 زیرگروه ناچیز، اندک، متوسط و بالا پرداخته و از متغیرهای ساختاری تعداد بنگاه، ارزش فروش و سطح تولید، برای بررسی مشخصات ساختاری صنایع زیرگروه در هر سطح رقابت بهره گرفته شده است."