چکیده:
یکی از مهمترین نهادهای اجتماعی، خانواده است که تاثیری عمیق بر تربیت معنوی و دینی فرزندان دارد. هدف پژوهش حاضر، بررسی شیوه فرزندپروری والدین و تاثیر آن بر چگونگی انجام اعمال عبادی دانشآموزان دختر سوم راهنمایی است. پژوهش از نوع توصیفی–تفسیری است که با استفاده از روش کمی و کیفی (آمیخته) انجام شد. جامعه آماری پژوهش شامل، دانشآموزان دختر سال سوم راهنمایی شهر تهران و مادران آنها است که در بخش کمی پژوهش با استفاده از روش نمونهگیری تصادفی و در بخش کیفی بهروش نمونهگیری هدفمند انتخاب شد. حجم نمونه در بخش کمی پژوهش 70 دانشآموز و در بخش کیفی 18 دانشآموز (دختر) و مادران آنها بود که در مجموع 36 نفر میشدند. در بخش کمی با ارائه پرسشنامه استاندارد شده بامریند به نوجوانان، سه شیوه فرزندپروری مقتدر، سهلگیر و مستبد که توسط والدین اعمال میشود تعیین شد. در بخش کیفی پژوهش مصاحبه عمیق انجام شد. یافتهها تجزیه و تحلیل، مقایسه و نتیجهگیری شد. نتایج نشان داد که تعداد نوجوانان دارای والدین سهلگیر بیشتر از والدین مقتدر و مستبد بودند. همچنین نوجوانان دارای والدین مقتدر از نظر انجام عبادات در وضعیت مطلوبتری نسبت به نوجوانان دارای والدین مستبد و سهلگیر بودند. بدینمعنا که رفتار و عملکرد درست والدین مقتدر توانسته الگوی خوبی برای فرزندان باشد. در میان اعمال عبادی، تمامی نوجوانان در مرتبه نخست، به روزههای ماه رمضان، در مرتبه دوم، خواندن نماز و در مرتبه سوم به قرائت قرآن توجه داشتند. ایشان در انجام اعمال عبادی به جز تاثیر خانواده بر تاثیر معلمین درس مطالعات دینی، برنامههای مذهبی مدارس، دوستان و اقوام و مطالعه کتاب نیز اشاره نمودند.
خلاصه ماشینی:
سپس به منظور بررسی عمیق و درک بهتر از نحوه برقراری ارتباط میان والدین و فرزندان و نیز چگونگی انجام اعمال عبادی آنان ، با دانش آموزان پایه دوم راهنمایی و مادران آن ها مصاحبه به عمل آمد.
در پاسخ به سوال نخست در مورد رابطه والدین با فرزندان در هریک از سبک های تربیتی می توان گفت : یافته ها در مورد رابطه نوجوانان با والدین سهل گیر نشان می دهد که نوجوانان با والدین خود دارای رابطه خوب و معمولی بوده و به هنگام گفتگو و تعامل با ایشان احساس راحتی می کنند.
بنابراین در پاسخ به سوال سوم می توان گفت فرزندان والدین مقتدر از نظر انجام اعمال عبادی نسبت به دو گروه دیگر وضعیت مطلوب تری داشتند، که این خود نشان می دهد تقید والدین همراه با سبک تربیتی و نقش الگویی که دارا هستند بر تربیت دینی فرزندان تأثیر داشته است .
به عنوان مثال در این پژوهش یافته های حاصل از مصاحبه با نوجوانان و مادران ، بیانگر آن است که اکثر پدران نماز می خوانند و همه آن ها روزه می گیرند، در حالی که ممکن است والدینی باشند که در زمینه های مختلف تربیتی از اقتدار لازم برخوردار باشند اما اساسا مذهبی نبوده و به انجام اعمال عبادی مبادرت نورزند.
Parenting Practices in emerging adulthood: Development of a new measure.