چکیده:
یکی از شاخص های موثر در شکل گیری احساس امنیت، شکل و فرم محیط کالبدی سکونتگاه است. هدف از این پژوهش بررسی تاثیر پراکنده روی بر احساس امنیت کالبدی سکونتگاه های روستایی در شهرستان بینالود، براساس رویکرد CPTED است. پژوهش حاضر، از حیث هدف، کاربردی و به لحاظ روش و ماهیت، توصیفی - تحلیلی است. جامعه آماری تحقیق ساکنان 8 روستای شهرستان بینالود با جمعیتی بالغ بر 5766 خانوار روستایی، است که حجم نمونه ای برابر 190 خانوار با روش نمونه گیری تصادفی- طبقه ای انتخاب شدند. نتایج پژوهش نشان داد که شاخص کیفیت معابر با میانگین 3.05 در ایجاد احساس امنیت روستاییان کمترین تاثیر را داشته است. در مقابل شاخص های پوشش گیاهی (با میانگین 3.35)، دانه بندی و تراکم (با میانگین 3.26) و نظارت طبیعی یا غیررسمی (با میانگین 3.24)، در ارتقاء احساس امنیت ساکنان تاثیر بیشتری داشته اند. با توجه به نتایج همبستگی پیرسون، مشخص شد که بین متغیر پراکنده روی و متغیر احساس امنیت کالبدی رابطه معنی دار و غیرمستقیم با ضریب 2/ 0- وجود دارد. نتایج حاصل از تحلیل مسیر نشان می دهد که شاخص کالبدی - فضایی با ضریب تاثیر 0.354- بیشترین میزان اثر مستقیم بر احساس امنیت کالبدی دارد. در ادامه با محاسبه ضرایب غیرمستقیم متغیرهای مستقل بر متغیر وابسته اصلی در مراحل چهارگانه تحلیل مسیر و محاسبه کل اثرات مستقیم و غیرمستقیم پرداخته شد که درنتیجه آن شاخص کالبدی - فضایی با ضریب تاثیر 0.354- و در مرتبه بعد شاخص اجتماعی با ضریب تاثیر 0.142- و شاخص زیست محیطی با ضریب تاثیر 0.129- بیشترین تاثیر را بر شکل گیری احساس امنیت کالبدی دارند.
خلاصه ماشینی:
"تأثیر پراکندهروی بر احساس امنیت کالبدی در سکونتگاههای روستایی (مطالعه موردی: شهرستان بینالود) علیاکبر عنابستانی*، مهدی جوانشیری دانشیار جغرافیا و برنامهریزی روستایی، دانشگاه فردوسی مشهد دانشجوی دکترای جغرافیا و برنامهریزی روستایی، دانشگاه فردوسی مشهد دریافت: 24/4/96 پذیرش: 7/8/96 The Effects of Sprawl on the Sense of Physical Security in Rural Settlements (A case study of Binaloud County) Aliakbar Anabestani*, Mahdi Javanshiri Associate Prof, Geography and Rural Planning, Ferdowsi University of Mashhad Ph. D Candidate, Geography and Rural Planning, Ferdowsi University of Mashhad Received: (15/July/2017) Accepted: (29/Oct/2017) چکیده یکی از شاخصهای مؤثر در شکلگیری احساس امنیت، شکل و فرم محیط کالبدی سکونتگاه است.
حسینی (1387) با بررسی و ارائه شاخصهای کالبدی-کارکردی مؤثر بر ارتقاء امنیت فضاهای عمومی شهری، قرایی و همکاران (1389)، ایزدی و حقی (1394) با مطالعه میدان امام شهر همدان، رضوان و فتحی (1391) در ناحیۀ ۳ منطقۀ ۱۷ شهرداری تهران و مستوفیالممالک و بهرامی، (1393) نیز در مطالعات خود به بررسی احساس امنیت در ارتباط با اصول رویکرد CPTED و طراحی فیزیکی پرداختهاند و به این نتیجه رسیدند که مؤلفۀ کالبدی (کاربری اراضی، مبلمان شهری، تناسبات بصری، آلودگی محیطی، خوانایی، دانهبندی و فشردگی بافت، معابر، پوشش گیاهی، نظارت غیررسمی) بر ارتقاء امنیت و در پیشگیری از جرم نقش مؤثری داشتهاند.
توزیع فضایی میانگین متغیر و شاخصهای پراکنده روی کالبدی به تفکیک روستاهای نمونه رچوع شود به تصویر صفحه مأخذ: یافتههای پژوهش، 1395 بـررسی وضعیـت احسـاس امنیـت کالبـدی روستاییان برای سنجش وضعیت احساس امنیت کالبدی روستاییان در منطقه موردمطالعه، از شاخصهایی چون کیفیت معابر (8 گویه)، مبلمان متناسب (9 گویه)، کاربری اراضی (10 گویه)، خوانایی (6 گویه)، پوشش گیاهی (4 گویه)، دانهبندی (7 گویه)، تناسبات بصری (8 گویه)، نظارت غیررسمی (9 گویه) و آلودگی محیطی (8 گویه) در روستاها استفاده شد (جدول 2)."