چکیده:
پرسش آغازین مقاله پیش رو این است که جهانی شدن چگونه موجب تغییر در شهرهای ایران و به ویژه شهر مشهد شده است؟ درحالی که بیشتر نوشته های موجود نشان می دهند کشور ایران و شهرهای آن، جایگاهی در سلسله مراتب شهرهای جهانی ندارند و نتیجه گیری می کنند که جهانی شدن تاثیر چندانی بر آن ها نداشته است. این مقاله ادعا می کند که جهانی شدن به مثابه گفتمان غالب یکی از عوامل بسیار مهم در تحلیل تغییرات شهری در ایران و مشهد است. این گفتمان غالب، که «برداشت خطی-عددی از جهانی شدن» و سیاست «بازساخت فضای شهری برای جهانی شدن» دو مورد از گزاره های اصلی آن را تشکیل می دهد، با عنوان جهانی شدن نولیبرالیسم نام گذاری شده و ابعاد آن در ایران تحلیل شده است. تحلیلی از توزیع فضایی پروژه های سرمایه گذاری در شهر مشهد نیز با این رویکرد بررسی شده است. در پایان به ضرورت اندیشیدن به برداشت بدیل از جهانی شدن برای خلق فضایی متمایز از آنچه اکنون وجود دارد، پرداخته شده است.
خلاصه ماشینی:
اگرچه بررسیهای بسیاری با موضوع "جهانی شدن و شهرهای ایران " وجـود دارد ( ;٢٠٠٨ ,Sarvar ٢٠١٢ ,Ghurchi;٢٠٠٨ ,Tavangar Rahnama ;٢٠٠٨ ,Abdolahi)، اما این تحقیقات بیشـتر بـه بررسی جایگاه شهرهای ایران در سلسله مراتب شهرهای جهانی پرداخته اند و با توجه به قرار نداشتن هـیچ یک از شهرهای ایران در سلسله مراتب های ارائه شده ، نتیجه گیری شده است که فرآیند جهانی شدن نقـش 1 Global Cities 2 World Cities Network 3 Dominant Discourse 4 Habitus 5 Actually Existing Neoliberalism چندانی در تغییرات شهری ایران نداشته است .
بررسی پروژه های سرمایه گذاری پیشنهادی شهر مشهد گفته شد که برداشت خطی و عددی از جهانی شدن به گفتمان غالب و عادت واره برنامه ریزی شـهری در ایران تبدیل شده و از این طریق فهم عامه را شکل داده است .
(برای ترجمه واژه فوق از کلمه اراضی قهوه ای شهری نیز استفاده میشود) Urban Brownfield ١ (رجوع شود به تصویر صفحه) نمودار ١- میزان خود همبستگی فضایی پروژه های سرمایه گذاری در شهر مشهد تحلیل تناسب فضایی - مکانی فرایندی است که مکان مناسب را در پهنه تعیـین شـده بـرای کـاربری خاص تعیین می کند (١٣ :١٩٩٧ ,Hopkins) و خود همبستگی فضایی به مفهـوم ایـن اسـت کـه ارزش صفت های مطالعه شده ، خودهمبسته هستند و همبستگی آن ها قابل اسناد به نظم جغرافیایی پدیده ها اسـت (٣٧٩ :١٩٨٦ ,Clark).