چکیده:
مقالهحاضر، بر درک بهتر نگاه و رویکرد زنانهسیمین دانشور، رماننویس مشهور معاصر ایران و غادهالسّمان، زنانهنویس نامدار معاصر جهان عرب، میپردازد. بهراستی دانشور در رمان شیرین و پرخواننده «سووشون»، در تحکیم و گسترش ادبیّات زنانه ایران سهم بسزایی پیدا کرد و السّمان، غریزه زن عرب است که در شاهکارهای ادبیاش، از پس دیوارهای ستبر و کهنه قرون، فریاد برمیآورد. این نوشته، بر آن است که با تکیه بر روش توصیفی- تحلیلی، به وجوه مشترک نگاه زنانه دانشور و السّمان پیببرد. در اینجا، رمان سووشون دانشور و اشعار غادهالسّمان، از این جنبه مورد بررسی قرارگرفته و در خلال همین بررسی، با ذکر شواهد مثال، به مطالعه وجوه مشترک ذهنیت زننگرانه دو ادیب ایرانی و سوری، در مسائلی از قبیل زن، جنگ، عشق و... پرداختهشده و نشان دادهشدهاست که در نگاه زنانه به مسائل مذکور، دانشور و السمان، با مرام و جغرافیای متفاوت تا چه اندازه به هم نزدیک و یا بهنحوی شبیه هم هستند.
The present study focuses on a better understanding of the feminine view and approach of Simin Daneshvar, the famous contemporary Iranian novelist, and ghada-al-Samman, the famous contemporary writer in the Arab world, whose writings were feminine. No doubt, Daneshvar had a notable contribution in the reinforcement and expansion of feminine literature in Iran by her pleasing and widely-read novel "Savushun". Also, al-Samman is the instinct of Arab woman that shouts from behind the thick and old walls of centuries, in her literary masterpieces.This study aims at finding the similarities in Daneshvar’s and al-Samman’s feminist views, based on a descriptive-analytical method. Here, Daneshvar’s novel "Savushun" and al-Samman’s poems have been investigated from this perspective. Meanwhile, the similarities of the feminine views of the two Iranian and Syrian literary women on issues like woman, war, love, etc., have been discussed by offering examples as evidence. It was revealed that how Daneshvar and al-Samman had similar views of the mentioned issues, despite their differences in ideology and geography.
خلاصه ماشینی:
بیجهت نیست که هوشنگ گلشیری (١٣٧٦)، عنوان «جدال نقش با نقاش » را بر کتابی که در مورد دانشور مینویسد، برمیگزیند و مدنی (١٣٨٥)، در رسالۀ دکترای خود با عنوان «نقد تطبیقی آثار دو شاعر معاصر: فروغ فرخزاد و غادة السمان شاعر عرب » به بررسی تطبیقی بین مؤلفه ها، شباهت ها، تفاوت ها و لحن شعری دو چهرة نامدار ادبیات عرب و فارسی پرداخته است اما علیرغم این مهم که غاده السمان از آگاه ترین افراد به مسائل زنان عرب است ، نویسنده ای که زنانه مینویسد و میسراید و رمان برجستۀ سووشون نیز که نخستین رمان فارسی به قلم یک زن ایرانی است و سهم بسزای دانشور را در گسترش ادبیات زنانه در ایران یادآور میشود، در زمینۀ مورد تحقیق در این پژوهش ، هیچ پژوهش مستقلی انجام نشده است .
/ آیا سیب زمینیها را سرخ کرده ای/ روی اجاق / و حروفت را خردکرده ای؟» (غاده السمان ، ١٣٨٧: ٥٦) در پایان ، شاعر از دل تنگی دنیای این زن به تنگ میآید و با رهایی و حضور در میان قصه ها و پناه بردن به جنگل ، جایی کـه همه چیز معنای واقعی خود را دارد، به دور از تصنع ، آزادی را تنفس میکند اما ادراک غم های زن شرقی، در ذهنیت او همچنان به جامانده است : «و أقفز منها هاربۀ إلی الغابۀ/ لأنشر أجنحتی قبل أن یأکلها الصدأ و العث / و أطیر مع بوم الدهشۀ إلی أرض السر...