چکیده:
زمینه و هدف: گاهی زیان دیده در وقوع فعل زیان بار نقش موثری دارد که بر آن اساس می تواند در رفع یا کاهش مسئولیت مدنی مامور تاثیرگذار باشد. شناخت نقش زیان دیده در چگونگی تعدیل این خسارات موجب دفاع ماموران برای معافیت یا تخفیف از مسئولیت مدنی شده و از این حیث، انجام این پژوهش واجد اهمیت است. بر این اساس، هدف پژوهش تعیین نقش زیان دیده در رفع یا کاهش مسئولیت مدنی مامور است.
روش: این تحقیق به روش توصیفی و با استفاده از مطالعات اسنادی انجام شده است.
یافته ها و نتایج: نتایج تحقیق نشان می دهد در حقوق انگلیس مبنای بررسی تقصیر زیان دیده ، قاعده تقصیر مشترک است که بر اساس آن مامور پلیس با لحاظ معیار مراقبت در رفتار خود، به اندازه قصور زیان دیده در وقوع فعل زیانبار، از مسئولیت مدنی او تخفیف داده می شود و در حقوق آمریکا هم بر اساس قواعد تقصیر مشترک و تقصیر مقایسه ای، مسئولیت مدنی ماموران به طور کامل رفع یا تخفیف داده می شود. در حقوق ایران بر اساس نقش زیان دیده اعم از مباشر، سبب یا در حالت اجتماع سبب و مباشر وضعیت متفاوت است و ملاک تعیین مسئولیت، استناد عرفی است و در حالت اجتماع سبب و مباشر، هر یک از طرفین که فعل زیان بار به او استناد دارد ضامن بوده و اگر میزان تاثیر اقدام یکسان باشد طرفین به صورت مساوی و در صورت تفاوت در رفتار، مامور و زیان دیده بر اساس میزان تاثیر مسئولیت دارند.
خلاصه ماشینی:
يافته ها و نتايج : نتايج تحقيق نشان ميدهد در حقوق انگليس مبناي بررسي تقصـير زيـان ديـده ، قاعده تقصير مشترک است که بر اساس آن مامور پليس با لحاظ معيار مراقبـت در رفتـار خـود، بـه اندازة قصور زيان ديده در وقوع فعـل زيانبـار، از مسـئوليت مـدني او تخفيـف داده مـي شـود و در حقوق آمريکا هم بر اساس قواعد تقصير مشترک و تقصير مقايسه اي، مسئوليت مدني ماموران بـه طور کامل رفع يا تخفيف داده مي شود.
اين قاعده ممکن است به عنوان يک دفاع کامل يـا نـاقص براي خوانده عمل کند و بر اساس آن مسئوليت خوانده تخفيف يابد(کوچ ، ٢٠٠٨: ٥٠٩)، و چنانچه خوانده بتواند ثابت کند که اقدام خواهان موجب ايجاد ضـرر بـر خـود شـده اسـت خوانده مسئول نخواهد بود و خواهـان حـق دريافـت خسـارت را نخواهـد داشـت .
در حقوق انگليس ، اولين پرونده اي که از اين مفهوم حقوقي استفاده شده است دعوي ميـان باترفيلد و فورستر١٢(١٨٠٩) بوده است ، در آن پرونده دادگاه اعلام کرد هنگامي که مراقبت نکردن معمولي خواهان در وقوع حادثه نقش داشته اسـت خواهـان نمـي توانـد خسـارت را دريافت کند.
بـر اسـاس اين قانون ، دادگاه تلاش خواهد کرد درصدي از خسارت را کـه خواهـان مسـئول آن بـوده است ، تعيين کند و بر اساس آن حکـم را تقليـل خواهـد داد، لـذا بـراي دفـاع بـر ايـن مبنـا، موضوع تقصير مشترک بايد در دادخواست ذکر شود(دعوي فوکس و اسلايتور٥، ١٩٧٨).
3d(call 2011) 29- Ellis v William Cook Leeds (2007) 30- Eyres v Atkinsons Kitchens & Bedrooms Ltd (2007) 31- Fitzgerald and Lane v Patel (1989) 32- Fookes v Slaytor (1978) 33- Froom v Butcher (1976) QB 286 34- Fruge v.