چکیده:
علامه حلی، به پیروی از استادش سید احمد بن طاووس، احادیث را در چهار گروه «صحیح»، «حسن»، «موثق/قوی» و «ضعیف» جای داد. این تقسیم پیش از آن از سوی قدما کاربرد نداشته است. شیخ بهایی، «نابودی منابع و از دست رفتن قراین» را علت تغییر در شیوه اعتبارسنجی احادیث دانسته است.در این مقاله ضمن پذیرش نابودی بخشی از منابع حدیثی، دیدگاه شیخ بهایی با تکیه بر مستنداتی که ثابت میکند بخش قابل توجهی از منابع تا اواخر قرن هشتم در دسترس بوده، نقد شده است. البته بر فرض پذیرش این نظریه، بخشی از سؤالات مطرح نیز بیپاسخ مانده است.از سوی دیگر، اخباریان، «پیروی از عامه» را دلیل اتخاذ شیوه جدید اعتبارسنجی معرفی نمودهاند. با مراجعه به منابع معتبر عامه پیش از این دوره و هماهنگی بین آنها و تقسیم ارائه شده از سوی علامه حلی، میتوان تا حدودی دیدگاه اخباریان را قابل تأیید ارزیابی کرد. برخلاف اعتقاد اخباریان، این به خودی خود اشکال و انحراف تلقی نمیشود، بلکه تفاوت در پیشزمینهها، و فقدان هماهنگی شیوه جدید با بستر نقل و انتقال احادیث در میان امامیه، کاربست این شیوه از اعتبارسنجی را نادرست نموده است.
خلاصه ماشینی:
تحلیل دیدگاه شیخ بهایی و اخباریاندر علل تغییر شیوه اعتبارسنجی متأخران احسان سرخهای 1 چکیده علامه حلی، به پیروی از استادش سید احمد بن طاووس، احادیث را در چهار گروه «صحیح»، «حسن»، «موثق/قوی» و «ضعیف» جای داد.
سید بن طاووس در این استنتاج بیشتر به اخبار وارد شده در کتاب اختیار معرفة الرجال اثر کشی استناد نموده و روایات نقلشده در آن را موردبررسی قرار داده است.
فهرست عناوین کتابهایی که وی بخشی از آنها را به ترتیب گزارش نموده، به شرح زیر است: کتاب موسی بن بکر الواسطی بخش روایات حمران بن أعین کتاب معاویة بن عمار نوادر أحمد بن محمد بن أبی نصر البزنطی کتاب أبان بن تغلب کتاب جمیل بن دراج کتاب أبو عبد الله أحمد بن محمد السیاری جامع أحمد بن محمد بن أبی نصر البزنطی کتاب مسائل الرجال و مکاتباتهم مولانا أبا الحسن الثالث علیهالسلام روایة أحمد بن محمد بن عیاش الجوهری و روایة عبد الله بن جعفر الحمیری من مسائل أیوب بن نوح کتاب حریز بن عبد الله السجستانی کتاب المشیخة تصنیف الحسن بن محبوب السراد کتاب نوادر المصنف تصنیف محمد بن علی بن محبوب الأشعری کتاب من لا یحضره فقیه تصنیف محمد بن علی بن الحسین بن موسی بن بابویه کتاب قرب الأسناد تصنیف محمد بن عبد الله بن جعفر الحمیری کتاب جعفر بن محمد بن سنان الدهقان کتاب معانی الأخبار من الجزء الثانی تصنیف ابن بابویه همان، ج3، ص411-412.
مسائل الصباح بن نضر الهندی لمولانا علی بن موسی الرضا علیهالسلام روایة أبی العباس بن نوح و أبی عبد الله بن محمد بن أحمد الصفوانی من أصل کتاب عتیق 8 28.
منابع موجود پس از قرن هفتم از برخی عبارات علامه حلی (م726ق) نیز چنین استفاده میشود که وی کتاب الصلاة حریز را در اختیار داشته و از آن روایتی را نقل نموده است.