چکیده:
درباره زرارة بن اعین، از اصحاب امام باقر علیه السّلام و امام صادق علیه السّلام و از راویان مشهور و در خور اعتماد شیعه، روایات مدح و ذم متعددی وارد شده، اما دانشمندان امامیه با توجیه روایات ذم، از منظر تقیه یا ضعف سند یا ضعف متن، وی را توثیق کردهاند، بلکه در شمار برترین راویان و خواص اصحاب امامان به شمار آوردهاند. ناصر بن عبدالله قفاری، از علمای معاصر وهابی، در کتاب اصول مذهب الشیعة، با استناد به روایات ذم و لعن، این راوی بزرگ را بهجد نقد میکند و با ترسیم چهرهای کذاب از وی میکوشد بخش چشمگیری از روایات شیعه را، که از طریق زراره نقل شده است، کذب و نامعتبر جلوه دهد. این نوشتار با بررسی مستندات قفاری نشان داده است ایرادها و اشکالهای وی وارد نیست و زراره از اتهامهای واردشده، مانند جرح روایات، روایات لعن، ملاقاتنکردن با امام باقر7، و سرپیچی از دستورهای امام، مبرا است.
Zorara bin A`yun has been known by Shiites as a well-known and confidential narrator from the companions of Imam Baqir and Imam Sadeq (A). There are numerous contradictory traditions on him; some have qualified him reproachfully and some other irreproachably. Imami scholars, however, viewing the traditions of reproach as being of taqiyah, weak document or text, have authenticated him; rather, they have regarded him to be the most superior narrators and closed companions of Imams. Naser Ibn Abdullah Qefari, a contemporary Wahhabi scholar, in his Usulu Madhhabi Shi-Shi`ah, relying on weak traditions, criticizes the great narrator extremely and, presenting a liar character of him, tries to falsify a significant portion of the Shiite narratives narrated by Zorara. This paper, by examining Qefari`s documents, has argued against him and shown considerable weakness of his words. As explained in the paper, Zorara is free from such charges as distorting narratives, narrations of curse, not meeting with Imam Baqir, and disobedience of Imam's orders.
خلاصه ماشینی:
بررسی دیدگاه نقادانه قفاری راجع به زراره با تأکید بر دیدگاه خویی محمدتقی رفعتنژاد محمدکاظم رحمانستایش* حسین جوادینیا** [تاریخ دریافت: 19/10/96؛ تاریخ پذیرش: 10/12/96] چکیده درباره زرارة بن اعین، از اصحاب امام باقر7 و امام صادق7 و از راویان مشهور و در خور اعتماد شیعه، روایات مدح و ذم متعددی وارد شده، اما دانشمندان امامیه با توجیه روایات ذم، از منظر تقیه یا ضعف سند یا ضعف متن، وی را توثیق کردهاند، بلکه در شمار برترین راویان و خواص اصحاب امامان به شمار آوردهاند.
قفاری در کتاب اصول مذهب الشیعة، با استناد به آن روایت، وی را نقد کرده و با این ادعا که امام صادق7 در زمان خودش محترم بوده و ضرورتی برای تقیه مطرح نبوده است تا کسی به یارانش آزاری برساند، توجیه تقیه را نمیپذیرد، بلکه مدعی شده است زراره با امام باقر ملاقات نداشته و برده و اسیری مسیحی بوده و علاوه بر دروغبستن به امام صادق7، سخنانی ناروا راجع به وی بیان میکرده است!
موسوی خویی از اینکه کشی و طوسی این روایت را نقل کردهاند، بهشدت اظهار شگفتی کرده و گفته: «این روایت با مقام و جلالت زراره، هیچ تناسبی ندارد و بطلانش یقینی است و همه راویانش نیز مجهولاند» (همان).
قفاری به موسوی خویی ایراد گرفته است که: «وی برای رهایی از روایات ذم زراره، برخی از آنها را بر تقیه حمل کرده و برخی دیگر را از نظر سندی ضعیف دانسته است» (قفاری، 1415: 1/382).