چکیده:
به طورکلی تاریخ نگاری منظوم یا ثبت وقایع تاریخی در شعر شاعران عرب و ایران، جایگاه ویژهای داشته است؛ امّا این امر در عصر عبّاسی به نحو گسترده و متفاوتی در ادب عرب ظهوریافته و شاعران ایرانی نیز در این دوره، به دلیل ارتباط تنگاتنگی که با شعر و ادبیّات عرب پیداکرده اند، در ثبت وقایع تا حد زیادی متأثر از بزرگان شعر و ادب عرب بودهاند. بر این اساس، مدایح تاریخی امیر معزّی را که بهعنوان یک شاعر درباری که در لغت، تصاویر شعری و مضمون متأثر از شعرای عرب و از جمله متنبی است، میتوان از جنبههای مختلف با مدایح تاریخی ابن هانی که او نیز از متنبی تأثیر پذیرفته و ملقب به متنبی مغرب است، مقایسهکرد. وی بسیاری از مضامین مدایح خود را به صورت مستقیم و آگاهانه، از طریق مطالعه و تسلط بر اشعار برخی از شاعران عرب هم عصر یا پیش از خود یا غیرمستقیم و ناآگاهانه، با تأثیر پذیری از برخی شاعران ایرانی همعصر یا پیش از خود، از شاعران عرب اخذ کرده و در تعدادی از قصاید خود، طرح کلی، ساختار عمومی و مضامین و تصاویر شعری قصاید عربی را رعایت کرده است. در این پژوهش، با بررسی و مقایسۀ مدایح تاریخی این دو شاعر، ضمن بیان وجوه اشتراک و افتراق آنها در مضون، ساختار و تصاویر شعری، جایگاه هریک از آنها در ثبت وقایع تاریخی عصر خود، نشان داده شده است.
خلاصه ماشینی:
خوانش تطبیقی تاریخ نگاری منظوم در مدایح ابن هانی و امیر معزی مطالعه موردی: مضامین ، ساختارهای ادبی و تصاویر شاعرانه (علمی- پژوهشی) 1 فروغ الهی چکیده به طورکلی تاریخ نگاری منظوم یا ثبت وقایع تاریخی در شعر شاعران عرب و ایران ، جایگاه ویژه ای داشته است ؛ اما این امر در عصر عباسی به نحو گسترده و متفاوتی در ادب عرب ظهوریافته و شاعران ایرانی نیز در این دوره ، به دلیل ارتباط تنگاتنگی که با شعر و ادبیات عرب پیداکرده اند، در ثبت وقایع تا حد زیادی متأثر از بزرگان شعر و ادب عرب بوده اند.
٢- بررسی و مقایسه مضامین مدایح تاریخی ابن هانی و امیر معزی همان طور که گفتیم ، به طور کلی، مدح در شعر این دو شاعر در خدمت ثبت و ضبط وقایع دربار و بیان جزییات جنگ ها و حوادث قرارگرفته است .
» امیر معزی نیز به عنوان ملک الشعرای دربار، خط مشی سیاسی آرام و معتدلی را در پیش گرفته و به پند و اندرز سلاطین بسنده میکند؛ مثلا در جایی میگوید: وگر شـــاهی بود با ملک و لشـــکر که باشــد دشــمن از تیغش هراســان چنـان بـایـد کـه از عـدلش رعیـت بود آســـوده و شــــاد و تن آســــان ( امیر معزی، ١٣١٨: ٣٢١) ٢-٤- جشن های ملی و مذهبی یکی دیگر از مواردی که ابن هانی و امیر معزی در مدایح تاریخی خود به آن توجه کرده اند، جشن ها و اعیادی بوده که با دقت در اشعاری که در باب آنها سروده شده است ، جنبه هایی از تاریخ اجتماع و فرهنگ آن روزگار نمایان میشود.