چکیده:
پژوهش حاضر، با بهرهگیری از شیوههای مشاهدۀ میدانی، مصاحبۀ حضوری و پرسشنامه در چارچوبی توصیفی، به بررسی ابعادی از وضعیت کنونی انتشار ادبیات کودک و نوجوان خارجی به فارسی در ایران با تمرکز بر معضلات ترجمه و عوامل موثر در ترجمه و نشر این آثار میپردازد. بدین منظور، از منتخبی از مترجمان و ناشران حرفهای و شاخص ادبیات کودک و نوجوان برای مصاحبه حضوری و از بیش از یکصد دانشآموز دختر و پسر و به همان تعداد، والدین دانشآموزان دبستانی برای پاسخ به پرسشنامهها دعوت شد و دادههای بدستآمده با استفاده از شیوه نظریۀ دادهبنیاد تحلیل و بررسی شدند. بهنظر میرسد عواملی چند، رونق و توسعه انتشار ترجمۀ ادبیات کودک در ایران را باعث شدهاند و از آن جمله می توان به این موارد اشاره کرد: عضویتنداشتن ایران در کپیرایت و هزینۀ ناچیز تولید ترجمه بهدلیل حذف هزینههای تصویرگری و تألیف، فراوانی نیروی تحصیلکرده و خوداشتغال در ترجمه با دستمزدهای اندک، جذابیت و تنوع بازار جهانی کتاب، تعداد محدود نویسندگان داخلی، گروه بزرگ نویسندگان زبردست جهانی و رقابت جدی مترجمان در دسترسی به آثار برگزیدۀ بینالمللی. برخی از معیارهای انتخاب و ترجمۀ آثار کودک و نوجوان مبتنی بر نیازسنجی، یاد کودکی و تولید آثار ارزشمند، و برخی معضلات این حوزه مربوط به ترجمۀ موازی و مجدد، عدم دسترسی به امکانات لازم، و عقد قراردادها میباشد. همچنین در پایان، مُدلی از عوامل مؤثر در انتشار آثار ادبی ترجمه شده برای کودک و نوجوان در ایران ارئه میگردد.
خلاصه ماشینی:
irتاریخ دریافت مقاله: 15/6/95 تاریخ پذیرش مقاله: 23/2/96"/> دانشگاه فردوسی مشهد چکیده پژوهش حاضر، با بهرهگیری از شیوههای مشاهدهی میدانی، مصاحبهی حضوری و پرسشنامه، در چارچوبی توصیفی، به بررسی ابعادی از وضعیت کنونی انتشار ادبیات کودک و نوجوان خارجی به فارسی در ایران با تمرکز بر معضلات ترجمه و عوامل موثر در ترجمه و نشر این آثار پرداختهاست.
بهنظر میرسد عواملی چند، رونق و توسعهی انتشار ترجمهی ادبیات کودک در ایران را باعث شدهاند؛ از آن جمله میتوان به این موارد اشاره کرد: عضویتنداشتن ایران در کپیرایت و هزینهی ناچیز تولید ترجمه بهدلیل حذف هزینههای تصویرگری و تألیف، فراوانی نیروی تحصیلکرده و خوداشتغال در ترجمه با دستمزدهای اندک، جذابیت و تنوع بازار جهانی کتاب، تعداد محدود نویسندگان داخلی، گروه بزرگ نویسندگان زبردست جهانی و رقابت جدی مترجمان در دسترسی به آثار برگزیدهی بینالمللی.
زوهار، 1978) در این پژوهش اکتشافی، روشهای کنونی دستیابی، انتخاب و تولید آثار ترجمه برای کودکان ایرانی، معرفی و معضلات بخش ترجمه، نشر و بازار ایران توصیف میشود.
بررسی وضعیت ادبیات کودک در نظام ادبی، موضوعی است که در گذشتهی نزدیک تا حدودی به آن پرداخته شده؛ اما ترجمهی ادبیات کودک، ویژهی ردهی سنی دبستان و معیارهای تولیدکنندگان و مصرفکنندگان در ایران حوزهی پژوهشی بکر است؛ بنابر این، ترجمه و چاپ آثار کودکان به فارسی و همچنین دلیل علاقهمندی ناشران ایرانی به چاپ آثار تألیفی یا ترجمه و اهداف و معیارهای مشتریان در انتخاب آثار ترجمه برای کودکان را بررسی خواهیم کرد.
از آنجا که ادبیات کودک و ترجمهی آن درون سیستم ادبی کشور و بخشی از پلی سیستم ادبی ایران است، میان برخی معضلات ترجمه و نشر در بخش آثار ادبی کودکان و بزرگسالان، تشابه وجود دارد.