چکیده:
امنیت پیش زمینه یک اجتماع سالم و احساس امنیت بستر ساز توسعه جوامع انسانی است و سعادت
یک اجتماع در گرو حفظ و بقاء امنیت و احساس ناشی از آن است. حضور مردم در فضای عمومی شهر
مستلزم احساس امنیت از سوی آنان است. یکی از مهمترین عوامل تهدیدکننده حضور مردم در
فضاهای عمومی، ترس یا احساس ناامنی است. ناامنی مکانها و فضاهای عمومی، نشاط و سلامتی را در
زندگی روزمره مختل میکند و با ایجاد مانع بر سر راه رشد فرهنگی و مشارکت عمومی، هزینههای
زیادی را بر جامعه تحمیل مینماید. امروزه با توجه به گستردگی شهرنشینی و رواج نا امنی های
اجتماعی در شهرها، مطالعه موضوع امنیت، عوامل موثر برآن و راهکارهای تقویت امنیت در شهرها
ضرورت یافته است و این موضوع در شهرهای مرزی از حساسیت بیشتری برخوردار است. لذا بررسی
مولفه های رفاه، آسایش و امنیت که از اهداف برنامه ریزی شهری بوده و از معیارهای های شهر سالم و
توسعه پایدار شهری می باشند، باید مورد بررسی قرار گیرند. در پی چنین ضرورتی نوشتار حاضر بر آن
است تا با هدف بررسی میزان امنیت اجتماعی و عوامل اجتماعی موثر بر احساس امنیت شهروندان
شهرهای مرزی خراسان رضوی و خاصه شهر تایباد بعنوان الگویی از شهرهای مرزی بپردازد. روش
تحقیق در این پژوهش توصیفی، تحلیلی بوده که از طریق مطالعات کتابخان های و پرسشنامه، اطلاعات
اطلاعات تجزیه و تحلیل و فرضیات مورد آزمون قرار SPSS جمع آوری شده و با استفاده از نرم افزار
گرفته است. نتایج تحقیق نشانگر آن است که بین احساس امنیت و شاخ صهایی چون: سرمایه
اجتماعی، عملکرد رسانه ها، نقش نیروی انتظامی، پایگاه اجتماعی افراد و فضای فیزیکی شهر رابطه
معناداری است. و در نهایت راهکارهای مناسب برای ارتقاء امنیت اجتماعی شهرهای مرزی ارائه شده
است.
خلاصه ماشینی:
٥- ویژگی های فیزیکی - اجتماعی شهر و احساس امنیت : با توجه به دیدگاه مدرن و کسانی چون میتار، پست مـدرن هـا، روان شناسـان اجتمـاعی ، مکتـب کارکردگرای ساختاری (تئوری تعامل تمایز یافته ) و نظر دورکیم (تئوری آنومی )، دیـدگاه مربـوط به محیط زندگی ، نظریه پنجره هـای شکسـته (نظریـه نامـدنیت ) و تئـوری اخـتلال و بـی نظمـی اجتماعی که معتقد است فضای شهر از جمله عوامل تأثیرگذار بر احساسات افراد به ویژه احساس امنیت آنان می باشد، بیان داشت که افرادی کـه در فضـای فیزیکـی و اجتمـاعی سـالمی بـه سـر می برند به لحاظ ایمن بودن محیط اطرافشان ضریب احساس امنیت بالایی را نسـبت بـه کسـانی دارند که فضای اطرافشان آکنده از اختلالات و بی نظمی هایی اسـت کـه باعـث بـه وجـود آمـدن احساس ناامنی در جسم و روانشان می گردد و ضریب احسـاس امنیـت آنـان را کـاهش مـی دهـد (احمدی و همکاران ، ١٣٨٦).
نتـایج آزمـون رگرسیون نشان دهنده آن است که بر حسب ارزش ضـرایب (بتـا) بـه ترتیـب متغیرهـای پایگـاه اقتصادی و اجتماعی ، نقش نیروی انتظامی ، عملکرد رسانه هـا، اوضـاع فیزیکـی و اجتمـاعی شـهر، سرمایه اجتماعی و جنسیت توانسته اند ٨٩ درصـد از واریـانس متغیـر وابسـته (احسـاس امنیـت اجتماعی ) را تبیین نمایند و در مجموع نتایج مربوط به همبستگی ها و تحلیل رگرسیون با رویکرد نظری تحقیق حاضر مطابقت دارد و فرضیه های تحقیق را تأیید می کنند (به استثنای متغیر میزان سن که با میزان احساس امنیت اجتماعی رابطه معناداری نداشته است ).