چکیده:
انقلاب اسلامی ایران در زمره یکی از بزرگترین رخدادهای قرن بیستم است که علاوه بر تغییرات بنیادین در نظام سیاسی و جامعه ایران، در فراسوی مرزها نیز حرکت کرد و الهام بخش مسلمانان در کشورهای مختلف شد. انقلاب ایران بیشترین تاثیر را بر جمعیت های شیعی منطقه داشته است. در این میان شیعیان پاکستان به دلیل همسایگی با ایران، وجود میراث مشترک فرهنگی، زبانی و مذهبی و ... تاثیرات عمیقی از انقلاب ایران پذیرفتند. این مقاله با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی به بررسی تاثیرات انقلاب اسلامی ایران بر شیعیان پاکستان بر اساس نظریه پخش می پردازد. نتایج تحقیق نشان می دهد تاثیرات انقلاب ایران بر شیعیان پاکستان تحت تاثیر ویژگی های مبدا پخش(ایران) و مقصد پخش(پاکستان) بوده و همچنین متاثر از اثر همسایگی و بیشتر از نوع پخش سرایتی بوده است. انقلاب ایران برای شیعیان پاکستان همراه با فرصت ها و چالش هایی بوده است. انقلاب ایران موجب احیاء حیات سیاسی- اجتماعی و سیاسی و تشکیلاتی شدن شیعیان پاکستان شد که به شکل خود آگاهی، هویت جویی و تقویت رفتار مذهبی شیعیان؛ رشد مطالبات سیاسی؛ نهادسازی و شکل گیری تشکل و حزب سیاسی و نقش آفرینی بیشتر شیعیان در سیاسی کشور بروز پیدا کرد. اما از سوی دیگر عملکرد موانع پخش که شامل طیفی از نیروهای داخلی، منطقه ای و فرامنطقه ای بوده است، باعث ایجاد موج جدیدی از خشونت های ضد شیعی در پاکستان شد که تاکنون ادامه دارد.
خلاصه ماشینی:
به این ترتیب شیعیان که انقلاب ایران روحیه جدیدی به آنان بخشیده بود، توانستند به رهبری مفتی جعفرحسین مبارزاتی را برای کسب حقوق از دست رفته خود آغاز کنند و در سال ١٩٨٠ دولت پاکستان که از یک سو، به علت فوت محمود و مولانا مودودی فشار کمتری را از جانب اهل سنت تحمل می نمود و از سوی دیگر، شیعیان را در موضع قدرت می دید و مبارزات آنان را جدی تلقی می کرد با رهبران شیعه پاکستان توافقی به عمل آورد و پذیرفت شیعیان بر اساس فقه جعفری در مورد زکات عمل کنند و دیگر حقوق شیعیان نیز به وسیله دولت مورد توجه قرار گیرد (عارفی ، ١٣٨٢: ١٢٢-١٢٣).
شیعیان پاکستان که دارای اشتراکات فرهنگی ، زبانی و مذهبی با ملت ایران هستند، در زمان وقوع انقلاب اسلامی در ایران به دلیل بی توجهی متوالی و مدید دولت های وقت نسبت به حقوق آنان، عدم هماهنگی و تشتت و پراکندگی در بین خود شیعیان و همچنین به دلیل فعالیت های اسلامی سازی کشور توسط حکومت و تحمیل فقه حنفی بر آنان در وضعیت اسفباری قرار داشتند.
گسترش سریع و عمیق امواج انقلاب ایران در پاکستان، موجب احساس تهدید اهل سنت در پاکستان، و رژیم های مخالف انقلاب ایران در منطقه و غرب شد و از این مقطع به بعد در کنار فعالیت های گروههای افراطگرای سنی مذهب بر ضد شیعیان پاکستان و انقلاب ایران، تلاش برای خنثی نمودن تأثیرات انقلاب اسلامی ایران در رأس سیاست های قدرت های منطقه ای و فرامنطقه ای و در رأس آنها امریکا و عربستان در کشور پاکستان قرار گرفت .