چکیده:
گردوغبار همواره به عنوان یکی از مهمترین مخاطرات محیطی مطرح بوده و پیامدهای زیست محیطی نامطلوبی را بر جای می گذارد. پژوهش حاضر، با هدف بررسی روند روزهای همراه با گردوغبار و سری های دمایی استان همدان و تاثیر سری های دمایی بر تعداد روزهای همراه با گردوغبار شکل گرفته است. در این زمینه از آمار تعداد روزهای همراه با گردوغبار، متوسط دما، دمای حداقل و دمای حداکثر ایستگاههای همدان، همدان نوژه و ملایر طی دوره آماری 2012-1992 استفاده شد. ابتدا سنجش بهنجاری داده های مورد مطالعه توسط آزمون اندرسون دارلینگ بررسی و ماه های نرمال و غیرنرمال جدا شدند؛ سپس جهت ماه های غیرنرمال از آزمون من-کندال و جهت ماه های نرمال از آزمون t و روش کمترین مربعات استفاده شد. در نهایت، توسط آزمون های همبستگی پیرسون و رگرسیون خطی ارتباط سنجی ها انجام گردید. نتایج حاصل نشان داد سری های دمایی در ماه هایی که رونددار بوده اند از روند افزایشی برخوردار بوده اند. تعداد روزهای همراه با گردوغبار نیز در ماه های سرد سال روند کاهشی و در ماه های گرم سال روند افزایشی داشته است. طبق مدل پیش بینی انجام شده روند رخداد این پدیده در آینده نیز افزایشی خواهد بود.
خلاصه ماشینی:
(رجوع شود به تصویر صفحه) بررسی روند متوسط دمای ایستگاه همدان نوژه بیانگر آن است که طبق آزمون t و قاعده تصمیم گیری این آزمون ماه های مارس ، ژوئن ، سپتامبر، اکتبر و مقادیر سالانه این ایستگاه رونددار بوده و قابل محاسبه با مدل های گرایش دار می باشد.
(رجوع شود به تصویر صفحه) با توجه به جدول (٦) متوسط دما، دمای حداقل و روزهای همراه با گردوغبار ایستگاه همدان نوژه طی دوره آماری مورد مطالعه روند افزایشی داشته و در آینده نیز در حال افزایش می باشد.
طبق معادله رگرسیون برآورد شده تأثیر دمای حداقل بر روزهای همراه با گردوغبار در ماه های ژانویه ، فوریه ، آوریل ، مه ، ژوئن ، آگوست و در مقیاس سالانه کاهشی و در ماه های مارس ، ژولای ، سپتامبر، اکتبر، نوامبر و دسامبر افزایشی می باشد.
(رجوع شود به تصویر صفحه) ارتباط سنجی بین دمای حداکثر و تعداد روزهای همراه با گردوغبار در ایستگاه همدان نوژه در جدول (١٣) حاکی از آن است که در ماه های ژانویه ، فوریه ، مه ، اکتبر و دسامبر همبستگی مستقیم و در سطح معنی داری ٩٥ درصد و در ماه مارس همبستگی مستقیم و در سطح معنی داری ٩٩ درصد بین پارامترهای مورد مطالعه وجود داشته است .
, (2012), Dust storms in Central Asia: Spatial and temporal variations, Journal of Arid Environments, Volume 85, Pages 62-70; 15.
, (2004), Modern dust storms in China: an overview, Journal of Arid Environments, 58, 559–574; 21.