چکیده:
در رابطه با حمل و نقل میتوان از اسنادی یاد کرد که بارنامه به دلیل قابلیتها و کاربردهای وسیع آن اعم از ایجاد تعهد. احراز
مسئولیت و از اهیمت فزایندهای بر خوردار میباشد. بارنامه دریایی به رغم داشتن شباهت با چک. حواله و قبض انبار دارای
ماهیت تجاری مختص به خود بوده و به عنوان یک سند تجاری مستقل محسوب میشود؛ بنابراین وجود آن در فرایند حمل
کالا در دریا میتواند آثار به خصوصی را ایجاد نماید. از جمله ماهیت و جایگاه حقوقی که به واسطه این تغییر رویکرد در
خصوص بارنامه میتوان عنوان کرد.ء تبدیل بارنامه به شکل خاصی از قرارداد بین متصدیان و افراد درگیر در حمل و نقل دریایی
شده است. شایان ذکر است این مقاله سعی دارد وضعیت حقوقی بارنامه را در کنوانسیون روتردام مورد بررسی قرار دهد. برای
نیل به این هدف تلاش شده است و متن حاضر با نگرشی تطبیقی بین این کنوانسیون و دیگر کنوانسیونهای سابق در خصوص
بارنامه و آثار آن بر افراد درگیر در حمل و نقل دریایی» هدف مورد نظر را تسهیل نماید. از طرفی آنچه برایند این تحقیق
میباشد؛ این مهم است که بارنامه در کنوانسیون روتردام با تغییر عملکرد از رویکرد اسنادی به قراردادی» آثار مختلفی از جمله
توسیع مسئولیت متصدی, فرستنده و حتی شخص ثالث را احیا نموده است. در نهایت اینکه اگر چه ایران به این کنوانسیون
ملحق نشده است اما به نظر میرسد با توجه به خلاءهای مختلف تقنینی و اجرایی که در رابطه با سیستم دریایی و مقررات
دریایی کشور داریم میتوانیم با الحاق به این کنوانسیون آثار مثبتی در رویه حمل و نقل دریایی خود ایجاد نماییم.
خلاصه ماشینی:
(نجفی اسفاد، ١٣٨٧: ١٠٤)٥ بارنامه به طور کامل بر روابط متصدی حمل و نقل دریایی و فرستنده کالا قابل اجرا است و میتواند به عنوان سند و دلیلی بر انعقاد قرارداد باربری، شرایط و نیز کرایه توافق شده ، به حساب آورده شود.
در قواعد لاهه و لاهه -ویزبی، در خصوص تعهدات متصدی حمل و نقل برای قابلیت دریانوردی کشتی و مراقبت از کالا مقرراتی تدوین شده ، اما، در قواعد هامبور± هیچ اشاره ای به آن ها نشده ، زیرا در ماده ٥ (١) مقررات هامبور±، به طور کلی مفروض این است که متصدی حمل و نقل در هر حال مسئول است مگر در صورتی که وی 1- Baughon, Simon, Shipping Law, Cavendish, 4th ed, 2009, p; 156.
Fehmi, “Obligations and Liabilities of the Carrier”, in: Meltem Deniz Guner- Ozbek, An Appraisal of the Rotterdam Rules, International Conference in order to thoroughly discuss the Rotterdam Rules, Koc University School of law, Turkey, 6-7 May 2010,p;142 دوم ، چون این کنوانسیون در خصوص حمل و نقل کالاها میباشد و حمل مسافر و توشه (بار همراه مسافر) را شامل نمیشود، پس تعهدات و مسئولیت های فرستنده نسبت به متصدی حمل و نقل نیز محدود به کالاها میباشد و هر جا که خسارتی خارج از خسارت وارد بر کالاها توسط فرستنده ایجاد گردد، به موجب ک.
٣-٤- مسئولیت فرستنده در پرتو بارنامه با توجه به کنوانسیون روتردام همان طور که از عنوان ماده ٣٠ بر میآید، مسئولیتی که بر فرستنده بار میشود، فقط به نفع متصدی حمل و نقل است و در خصوص اشخاص دیگر از قبیل عامل حمل یا مالکین دیگر کالاها که در نتیجه نقض تعهد فرستنده ، متحمل فقدان کالا یا خسارتی بر آن شده اند، جاری نمیگردد.