چکیده:
هدف این پژوهش بررسی صلاحیت دیوان عدالت اداری در رسیدگی به شکایات مردم از دستگاه ها دولتی
و غیر دولتی بوده و از نوع تحلیلی و توصیفی می باشد. دیوان عدالت اداری، به عنوان یک دادگاه
اختصاصی در ساختار قوه قضائیه جمهوری اسلامی ایران، وظیفه رسیدگی به شکایات مردم از دستگاه های
اداری را بر عهده دارد. در حقیقت، دیوان عدالت در نقش حامی مردم و مدافع حقوق آنان، اقدام ها،
تصمیم ها و مصوبه های مامورین و واحدهای دولتی را زیر نظر می گیرد. با توجه به هدف این نوشتار به این
نتیجه رسیده شد که دیوان در رسیدگی به دعاوی اشخاص حقیقی، و نیز اشخاص حقوقی، علیه مامورین
حقوق خصوصی صلاحیت داشته همچینین در آیین نامه های دولتی، تشخیص مغایرت آیین نامه ها با احکام
شرعی در صلاحیت شورای نگهبان است و در مورد آیین نامه ها، ابطال، پس از اعلام نظر شورای نگهبان
است.
خلاصه ماشینی:
٤- وظايف و حدود اختيارات ديوان عدالت اداري در اصل يکصد و هفتاد و سوم قانون اساسي آمده است : «به منظور رسيدگي به شکايات ، تظلمات و اعتراضات مردم نسبت به مأمورين يا واحدها يا آيين نامه هاي دولتي و احقاق حقوق آنها، ديواني به نام ديوان عدالت اداري زير نظر رئيس قوه قضائيه تأسيس ميگردد.
” بر اين اساس ، در قانون تشکيلات و آيين دادرسي ديوان عدالت اداري، قوه ي مقننه وظايف اين ديوان را اين گونه مقرر کرده است : ــ رسيدگي به شکايت عليه تصميمات و اقدامات سازمان هاي دولتي اعم از وزارتخانه ها، سازمان ها (٨) ــ رسيدگي به شکايت از تصميمات و اقدامات مأمورين واحدهاي دولتي، وزارتخانه ها، سازمان هاي دولتي (4) رسيدگي به شکايات و اعتراضات مردم نسبت به آرا و تصميمات قطعي کميسيون ها، هيأت ها و شوراهايي که بر طبق قوانين مختلف در وزارتخانه ها، سازمان ها، ادارات دولتي و شهرداري ها تشکيل شده و به مسائل خاصي رسيدگي ميکنند؛ مانند هيأت هاي رسيدگي به تخلفات اداري، کميسيون ماده ١٠٠ شهرداري ها (17) رسيدگي به شکايات مربوط به تصويب نامه ها، آيين نامه ها و ديگر نظامات و مقررات دولتي و شهرداري که بر خلاف شرع يا قانون يا خارج از حدود اختيارات قوه مجريه صادر شده باشد (١٠) رسيدگي به شکايات قضات و کارمندان مشمول قانون استخدام کشوري و ساير مستخدمين واحدها و مؤسسات از حيث تضييع حقوق استخدامي مانند: (گروه ، پايه ، رتبه ، درجه ، ترفيع ، حق اشتغال ، مرخصي ، محل خدمت ، مأموريت ، معذوريت ، بازنشستگي، اخراج ، بازخريد).